Vừa qua, thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Quy định số 294-QĐ/TW ngày 26/5/2025 về thi hành Điều lệ Đảng với nhiều điểm mới (Sau đây gọi tắt là Quy định 294).

Bên cạnh một số quy định về tuổi đời và trình độ học vấn của người vào Đảng; về quyền của đảng viên; giới thiệu và kết nạp người vào Đảng; thời hạn tổ chức lễ kết nạp đảng viên, xét công nhận đảng viên chính thức, tính tuổi đảng của đảng viên; đảng tịch của đảng viên... cơ bản được giữ nguyên như trong Quy định 232 ngày 20/1/2025, Quy định 294 mở rộng, bổ sung nhiều nội dung mới.

Về hệ thống tổ chức của Đảng, quy định nêu rõ hệ thống tổ chức của Đảng được lập tương ứng với hệ thống tổ chức hành chính của Nhà nước.

Hệ thống tổ chức của Đảng được tổ chức theo đơn vị hành chính cấp xã (gồm xã, phường, đặc khu); cấp tỉnh, thành phố và cấp trung ương. Đây là hệ thống tổ chức cơ bản của Đảng có chức năng lãnh đạo toàn diện ở mỗi cấp và của toàn Đảng. Như vậy, so với quy định cũ, hệ thống tổ chức của Đảng không còn cấp huyện.

Quy định 294 cũng đề cập việc thí điểm tổ chức các đảng bộ xã, phường trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy là đảng bộ cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng. Cấp ủy tỉnh, thành phố quyết định tổ chức đảng ở đặc khu là cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng hoặc là tổ chức cơ sở đảng sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Ban Tổ chức Trung ương.

Theo quy định mới, Bộ Chính trị quyết định thành lập và quyết định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các đảng bộ: các cơ quan Đảng Trung ương; Quốc hội; Chính phủ; Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương trực thuộc Trung ương.

Ban Tổ chức Trung ương giúp Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý về hoạt động, hướng dẫn về tổ chức và biên chế cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc của các đảng ủy trực thuộc Trung ương.

Các đảng bộ trực thuộc Trung ương bao gồm các tổ chức đảng ở các cơ quan, tổ chức, bộ, ngành, đơn vị, doanh nghiệp tương ứng về các lĩnh vực công tác và nhiệm vụ chính trị, theo quyết định của Bộ Chính trị.

Đảng ủy trực thuộc Trung ương quyết định thành lập các tổ chức đảng trực thuộc. Cùng với đó, Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội quyết định thành lập, quyết định chức năng, nhiệm vụ và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động của tổ chức đảng ở đoàn đại biểu Quốc hội (hoạt động tại các kỳ họp của Quốc hội).

Ở cấp tỉnh, thành lập đảng bộ các cơ quan đảng tỉnh, thành và đảng bộ UBND tỉnh, thành trực thuộc cấp ủy cấp tỉnh.

Cấp ủy cấp tỉnh quyết định thành lập, còn ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quyết định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của đảng ủy các cơ quan đảng tỉnh, thành và đảng ủy UBND tỉnh, thành.

Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn về tổ chức và biên chế cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc của đảng ủy các cơ quan đảng tỉnh, thành phố và đảng ủy UBND tỉnh, thành.

Đảng bộ các cơ quan đảng tỉnh, thành phố và đảng bộ UBND tỉnh, thành gồm các tổ chức đảng ở các cơ quan, tổ chức, sở, ngành, đơn vị, doanh nghiệp tương ứng về các lĩnh vực công tác và nhiệm vụ chính trị theo quy định, hướng dẫn của Trung ương. Đồng thời, quyết định thành lập các tổ chức đảng trực thuộc.

Quy định 294 nêu rõ không lập đảng bộ khối cấp cơ sở.

Tổng Bí thư Tô Lâm

Một điểm đáng chú ý nữa là quy định về nhiệm kỳ chi bộ. Quy định 294 nêu thí điểm đại hội chi bộ 5 năm một lần. Hiện nay, đối với chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở đang thực hiện đại hội 5 năm 2 lần.

Về việc lập cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc, đơn vị sự nghiệp của cấp ủy, Quy định 294 nêu cấp ủy tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được thành lập các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc và đơn vị sự nghiệp: Văn phòng, Ban Tổ chức, cơ quan Ủy ban Kiểm tra, Ban Tuyên giáo và Dân vận, Ban Nội chính; Trường Chính trị và cơ quan Báo và Phát thanh, truyền hình của đảng bộ tỉnh, thành phố.

Quy định 294 quy định cụ thể về Đảng ủy quân khu, Đảng ủy Quân sự địa phương. Quan hệ giữa Đảng ủy Công an Trung ương với Tỉnh ủy, Thành ủy; cơ quan đảm nhiệm công tác Đảng, công tác chính trị và công tác quần chúng trong Công an nhân dân. Nhiệm vụ tham mưu của Đảng ủy Công an đối với cấp ủy địa phương cùng cấp.

Khen thưởng đối với tổ chức Đảng, đảng viên. Một số quy định cụ thể về Đảng lãnh đạo Nhà nước, MTTQ và đoàn thể chính trị - xã hội. Cấp ủy Đảng lãnh đạo tổ chức Đoàn thanh niên cùng cấp. Đảng phí, chế độ quản lý tài chính, tài sản của Đảng và nhiều nội dung khác.

Quy định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, các quy định trước đây trái với nội dung Quy định này đều bãi bỏ./.