Ngày 24/3 hàng năm được chọn là Ngày Thế giới phòng chống lao, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về bệnh lao và tăng cường các nỗ lực chấm dứt dịch bệnh lao trên toàn cầu.

Chủ đề ngày Thế giới phòng chống lao của nước ta năm 2025 là: “VIỆT NAM CAM KẾT, ĐẦU TƯ, HÀNH ĐỘNG ĐỂ CHẤM DỨT BỆNH LAO”.

Bệnh lao là gì?

Bệnh lao là một bệnh truyền nhiễm và có khả năng lây nhiễm rất nguy hiểm. Năm 1882 nhà sinh vật học người Đức Robert Kocr phát hiện ra trực khuẩn lao. Năm 1996, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chọn  ngày 24 tháng 3 hàng năm là Ngày Thế giới phòng chống lao nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng đối với bệnh Lao, đẩy mạnh chấm dứt bệnh Lao trên toàn cầu.

Bệnh lao có thể gây tổn thương ở nhiều bộ phận của cơ thể, nhưng thường phổ biến nhất là lao phổi (80-85%), chiếm tỷ lệ cao nhất, là nguồn lây nhiễm chính cho những người xung quanh.

Bệnh lao lây qua đường không khí khi người mắc lao phổi ho, hắt hơi, khạc nhổ hoặc nói chuyện khiến vi khuẩn lao phát tán. Số lượng vi khuẩn phát tán phụ thuộc vào hoạt động, ví dụ như nói chuyện (200 vi khuẩn), ho (3500 vi khuẩn), hắt hơi (từ 4.500 đến 1.000.000 vi khuấn). Tuy nhiên, bệnh lao không lây qua di truyền, qua hành động bắt tay hoặc việc sử dụng chung đồ dùng cá nhân.

Các biểu hiện nghi lao phổi

- Ho kéo dài trên 2 tuần. Có thể là ho khan, có đờm hoặc ho ra máu.

- Có thể kèm các dấu hiệu:

+ Gầy sút, kém ăn. mệt mỏi.

+ Sốt nhẹ về chiều.

+ Ra mồ hôi “trộm” ban đêm.

+ Đau ngực, đôi khi khó thở.

Ảnh minh hoạ (Nguồn: internet)

 Những ai là người có nguy cơ cao bị bệnh lao?

- Người tiếp xúc gần, thường xuyên với bệnh nhân lao phối (người tiếp xúc trong hộ gia đình, nhân viên y tế, cán bộ quản lý tại các khu vưc khép kín hoặc người thân, bạn bè, đồng nghiệp và hàng xóm tiếp xúc với bệnh nhân lao...).

- Người mắc các bệnh mạn tính: đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen, suy thận mạn, bụi phổi...

- Người suy giảm miễn dịch hoặc sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch kéo dài như ung thư, người nhiễm HIV, điều trị corticoid...

- Người cao tuổi, nghiện rượu, hút thuốc lá, thuốc lào, người đã có tiền sử điều trị lao.

Nếu có dấu hiệu nghi lao hoặc thuộc nhóm nguy cơ mắc bệnh lao, bạn cần đến Trung tâm Y tế huyện hoặc Bệnh viện Phổi Hải Dương để được khám, chỉ định các xét nghiệm cần thiêt sàng lọc chân đoán bệnh lao như chụp Xquang phổi, xét nghiệm đờm….

Nếu bạn bị chẩn đoán mắc lao thì sẽ được chuyển đến đăng ký điều trị và tư vấn về phòng bệnh lao tại cơ sở y tế gần nhất.

Bệnh lao là bệnh có thể chữa khỏi

Người bệnh lao cần tuân thủ nghiêm túc các hướng dẫn của cán bộ y tế trong quá trình điều trị bao gồm:

- Dùng phối hợp các thuốc chống lao, uống thuốc đúng liều, đều đặn và đủ thời gian quy định.

- Không tự ý ngừng, thêm hoặc đổi thuốc.

- Thông báo ngay cho cán bộ y tế khi thấy có những biểu hiện bất thường như buồn nôn, nôn, ù tai, chóng mặt, vàng da, chán ăn…

- Tái khám đúng hẹn và làm đủ các xét nghiệm trong quá trình điều trị.

- Thông báo cho cán bộ y tế kế hoạch di chuyển hoặc thay đổi nơi ở để có định hướng tiếp tục điều trị phù hợp.

- Thực hiện các biện pháp phòng bệnh hạn chế lây lan cho người xung quanh.

- Tập luyện, sinh hoạt điều độ, ăn uống đủ chất để nâng sức chống đỡ với bệnh.

- Không hút thuốc lá, không uống rượu bia.

- Người mắc lao không cần cách ly!

- Người mắc lao chỉ đeo khẩu trang, hạn chế giao tiếp trong giai đoạn còn lây - thường trong tháng đầu điều trị. Người mắc bệnh lao phổi cần thực hiện vệ sinh ho khạc đúng cách như sau: Dùng khăn giấy/ giấy vệ sinh để che miệng, mũi khi ho khạc rồi nhổ vào khăn giấy. Hủy ngay khăn giấy bằng cách đốt hoặc hủy trong bồn vệ sinh tự hoại. Rửa tay bằng xà phòng. Trường hợp không kịp lấy khăn phải che miệng bằng cánh tay, sau đó phải thay giặt áo.

Phòng ngừa bệnh Bệnh lao phổi

Để phòng ngừa sự lây lan của bệnh lao phổi có thể áp dụng một số biện pháp phòng chống sau:

+ Tiêm phòng bệnh lao phổi: Tiêm BCG được thực hiện cho trẻ em để phòng chống lao. Hiện nay, nhà nước đang thực hiện tiêm phòng lao ngay tháng đầu sau sinh trong chương trình Tiêm chủng mở rộng

+ Sử dụng khẩu trang khi đi ra ngoài hoặc khi tiếp xúc với người bệnh lao phổi dương tính.

+ Che miệng khi hắt hơi, rửa tay sạch sẽ thường xuyên, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

+ Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh.

+ Người bệnh lao phổi tránh lây nhiễm cho người khác bằng cách không ngủ cùng phòng với người khác, không đến nơi đông người...

+ Người bệnh phải đeo khẩu trang, khi ho, hắt hơi phải che miệng, khạc đờm vào chỗ qui định và đờm hoặc các vật chứa nguồn lây phải được hủy đúng phương pháp.

+ Tận dụng ánh nắng mặt trời càng nhiều càng tốt cho nơi ở và các vật dụng của người bệnh.

+ Thực hiện lối sống lành mạnh như: ăn uống hợp lý, ngủ đầy đủ, tập thể dục đều đặn và không sử dụng các chất gây nghiện như ma túy, rượu bia, thuốc lá…

+ Vệ sinh nơi ở, nơi làm việc và khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để phòng bệnh lao.Hãy sàng lọc bệnh lao để kịp thời phát hiện và điều trị sớm tránh nguy cơ tử vong do lao.

H.P (Tổng hợp)