Ra sức chống phá, công kích và thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” với mục đích xóa bỏ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là âm mưu và hành động lâu dài, liên tục, có tính hệ thống của các thế lực thù địch. Một trong những mũi nhọn mà chúng hướng tới là lợi dụng vấn đề tôn giáo để kích động, xuyên tạc, chống phá nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc ta và gây mất ổn định an ninh trật tự.

Lịch sử cách mạng hào hùng của Đảng và Nhân dân ta đã minh chứng cho sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc đặt dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng. Phát huy truyền thống tốt đẹp gắn bó, đồng hành cùng dân tộc, sống “tốt đời đẹp đạo”, các tổ chức tôn giáo và đồng bào có đạo đã luôn ủng hộ Đảng, Nhà nước, đoàn kết, chung sức một lòng thực hiện các nhiệm vụ và mục tiêu cách mạng. Đảng và Nhà nước ta luôn luôn nhất quán quan điểm về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân và đồng bào các tôn giáo là một bộ phận của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Thực hiện mưu đồ chống phá sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta, các thế lực thù địch hiểu rõ phải tấn công vào khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong đó, vấn đề liên quan đến tôn giáo luôn là trọng điểm để chúng lợi dụng chống phá. Với âm mưu chia rẽ, kích động, reo rắc tâm lý hoang mang trong quần chúng nhân dân nhằm gây ra nhiều bất ổn chính trị, từ đó tạo cớ để các thế lực từ bên ngoài can thiệp vào công việc nội bộ Việt Nam. Tuy các hoạt động lợi dụng vấn đề tôn giáo không phải là mới nhưng với “sức mạnh mềm” mà các tôn giáo có, các thế lực thù địch vẫn coi đây là mũi nhọn chống phá cách mạng Việt Nam. Chúng tập trung lợi dụng vấn đề tôn giáo trên ba phương diện chủ yếu: (1) xuyên tạc, vu khống, bịa đặt, vu cáo về tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam; (2) lợi dụng các vụ việc phức tạp hoặc các vấn đề tiêu cực trong xã hội để kích động chức sắc, tín đồ gây mất ổn định an ninh chính trị; (3) gắn vấn đề tôn giáo với nhân quyền và dân tộc để kích động, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc.

1. Những hoạt động lợi dụng vấn đề tôn giáo nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc và gây bất ổn về an ninh trật tự

Một là, sử dụng danh nghĩa của các tôn giáo đã được công nhận, các thế lực thù địch tạo lập hội, nhóm mang danh tôn giáo, hình thành các lực lượng có màu sắc tôn giáo truyền bá trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số nhằm kích động đồng bào đòi ly khai, tự trị, thành lập nhà nước riêng. Với hoạt động này, các đối tượng lợi dụng sự sa sút về tính chân truyền trong các tôn giáo chính thống để xuyên tạc, bịa đặt giáo lý, giáo luật, hình thành các “tôn giáo riêng”, “tổ chức tôn giáo mới”, lôi kéo đông đảo các tín đồ, sử dụng tổ chức đó như một chiêu bài chính trị để chống phá Đảng, Nhà nước. Bởi mang danh các tôn giáo đã được công nhận, chúng dễ dàng kêu gọi sự can thiệp từ các tổ chức nhân quyền và tổ chức tôn giáo ở bên ngoài. Thủ đoạn này từng được thực hiện và chịu thất bại ở Tây Nguyên vào những năm 2001, 2004, 2008 với việc thành lập “Nhà nước Đề Ga độc lập” ở bên ngoài, dùng tổ chức “Tin lành Đề ga” làm công cụ lôi kéo, dụ dỗ, phát triển lực lượng chống phá trong nước. Gần đây, vẫn với chiêu bài cũ, chúng hoạt động trở lại với tên mới “Giáo hội Tin lành đấng Christ Việt Nam”, “Giáo hội Tin lành đấng Christ Tây Nguyên”. Chịu sự chỉ đạo của các đối tượng Fulro lưu vong ở Mỹ, các tổ chức này hoạt động với mục tiêu kích động thành lập “tôn giáo riêng” nhằm ly khai, tự trị, phá hoại khối đoàn kết dân tộc. Từ đó đòi thành lập “nhà nước riêng” của các dân tộc thiểu số Tây Nguyên. Rõ ràng, những tổ chức này không phải tổ chức chính thống của đạo Tin Lành, chúng lợi dụng đạo Tin Lành như công cụ để truyền bá, kêu gọi, lôi kéo tín đồ.

Hai là, chúng thành lập các tổ chức, loại hình mang danh tôn giáo mới, hiện tượng tôn giáo lạ, đạo lạ gây chia rẽ khối đoàn kết dân tộc và mất ổn định chính trị - xã hội. Thủ đoạn gây mất ổn định an ninh trật tự của chúng ở chỗ, các đối tượng tuyên truyền những luận điệu xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, đi ngược lại với tín ngưỡng cổ truyền như thờ cúng ông bà, tổ tiên; chúng hứa hẹn những điều xa rời thực tế, reo rắc những ảo vọng về tương lai tốt đẹp để lôi kéo tín đồ bỏ gia đình để đi truyền đạo, tu đạo. Đi liền với những thủ đoạn đó là những chiêu trò mê tín, dị đoan như chữa bệnh nan y bằng “nước thánh” của “Hội Thánh Đức Chúa Trời Mẹ”; thờ Bác Hồ để chữa bệnh của điện thờ “Hoàng Thiên Long”; chữa bệnh bằng dùng “nguồn thánh tiên” của nhóm “trừ quỷ Bảo Lộc”… Đặc điểm của hoạt động trên là không bộc lộ rõ bộ mặt chống phá Đảng, Nhà nước nhưng những hoạt động này gây mâu thuẫn trong quần chúng, ảnh hưởng sâu sắc tới các tầng lớp nhân dân, tạo tác động tiêu cực đối với sự ổn định của xã hội. Đặc biệt, có những hiện tượng tôn giáo, hiện tượng tín ngưỡng tâm linh lợi dụng hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, các vị anh hùng dân tộc để hoạt động thờ cúng như: “Đạo Hoàng Thiên Long” ở Ứng Hòa, Hà Tây; “Đạo Ngọc Phật Hồ Chí Minh” ở An Lão, Hải Phòng; nhóm “Long hoa Di Lặc” ở Sóc Sơn, Hà Nội…

Ba là, lợi dụng một số sự kiện chính trị - xã hội phức tạp, một số chức sắc, tín đồ tôn giáo cực đoan đã kích động tín đồ xuống đường biểu tình, gây mất ổn định an ninh trật tự, chia rẽ đoàn kết giữa đồng bào theo đạo và không theo đạo. Điển hình như, khi sự cố về môi trường xảy ra ở các tỉnh miền Trung do công ty Formosa Vũng Áng gây ra, một số linh mục tại Nghệ An đã kích động giáo dân tổ chức nhiều cuộc biểu tình dưới danh nghĩa bảo vệ môi trường, đòi bồi thường môi trường… Đỉnh điểm, một số đối tượng kích động đã đốt cờ Đảng, dẫm đạp ảnh Bác Hồ… gây bức xúc trong quần chúng nhân dân. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến khối đoàn kết lương – giáo, gây mất ổn định chính trị trên địa bàn. Bên cạnh đó, số vụ việc liên quan đến tranh chấp, khiếu kiện đất đai, cơ sở thờ tự trái phép có chiều hướng gia tăng. Một số chức sắc cực đoan trong các tôn giáo và một số cá nhân thiếu thiện chí với Nhà nước ta đã triệt để lợi dụng để “chính trị hóa”, “quốc tế hóa” sự việc, xuyên tạc, vu cáo chính quyền “lấy đất đai của tôn giáo, bao che cho doanh nghiệp, tàn phá môi trường”, kích động tâm lý so bì, cho rằng tồn tại bất bình đẳng giữa các tôn giáo.

Bốn là, với cớ “bảo vệ nhân quyền”, “tôn trọng tự do tín ngưỡng, tôn giáo”, một số tổ chức nước ngoài đã ban hành các báo cáo, phúc trình, danh sách, nghị quyết để cáo buộc không đúng về tình hình nhân quyền và tự do tín ngưỡng ở Việt Nam. Các tổ chức này có thể kể đến như: ‘Ủy ban Tự do tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ”, “Cục Dân chủ, nhân quyền và lao động”, Tổ chức “Theo dõi nhân quyền”, Tổ chức “Ân xá quốc tế”, Tổ chức “Ủy ban tự do tôn giáo quốc tế Mỹ”, “Hội đồng liên tôn quốc tế”, “Ủy ban cứu người vượt biển (BPSOS)”… Trong đó, phải kể đến Ủy ban Tự do tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ (USCIRF), tổ chức này đều đặn ra các báo cáo thường niên xuyên tạc về vấn đề tôn giáo ở Việt Nam, từ đó tạo cớ hỗ trợ, can thiệp sâu vào các hoạt động này. Thâm chí, với những cáo buộc phi lý, thiếu khách quan, một chiều về tự do tín ngưỡng, tôn giáo, USCIRF đã đề nghị đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia cần đặc biệt quan tâm về tự do tôn giáo (CPC). Với luận điệu tương tự USCIRF, Cục Dân chủ, nhân quyền và lao động (DRL) - Bộ Ngoại giao Mỹ - trong các Báo cáo về tự do tôn giáo quốc tế hàng năm đã nêu quan điểm rất phiến diện, cho rằng chính phủ Việt Nam hạn chế nhiều tổ chức tôn giáo, thậm chí, các Báo cáo này còn vu cáo Việt Nam đàn áp, bắt giữ những người theo tôn giáo, được họ gọi là “tù nhân tôn giáo”, “tù nhân lương tâm”. Với mục đích tương tự các tổ chức trên, “Ủy ban cứu người vượt biển” (BPSOS) đã thực hiện cái gọi là “Đề án dân quyền Việt Nam”, trong đó tiến hành “Dự án khảo sát tôn giáo Việt Nam”. Ngày 28/12/2023, dưới sự bảo trợ của USCIRF, tổ chức BPSOS công bố đối tượng khảo sát là những thành phần thuộc các tổ chức, cá nhân chức sắc tôn giáo không được pháp luật công nhận như nhóm Phật giáo Việt Nam thống nhất, Cao Đài Chơn truyền 1926 và Phật giáo Hòa Hảo độc lập (đều là những nhóm, tổ chức có vấn đề về nguồn gốc lịch sử, không được pháp luật thừa nhận, nhiều tín đồ, chức sắc thuộc các nhóm, tổ chức đó có hoạt động chống phá chính quyền nhân dân).

Ảnh minh hoạ (Nguồn: internet)

2. Không thể phủ nhận quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo ở Việt Nam

Ngay từ những ngày đầu tiên của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên bố “Thực dân và phong kiến thi hành chính sách chia rẽ đồng bào giáo và đồng bào lương, để dễ thống trị. Tôi đề nghị Chính phủ ta tuyên bố: TÍN NGƯỠNG TỰ DO và lương giáo đoàn kết”^[1]. Khi hòa bình lập lại ở Miền Bắc, Người đã ký Sắc lệnh 223/SL, ngày 14/6/1955, khẳng định: “Việc tự do tín ngưỡng, tự do thờ cúng là quyền lợi của nhân dân. Chính phủ luôn tôn trọng và giúp đỡ nhân dân thực hiện, chính quyền không can thiệp vào nội bộ các tôn giáo”. Xuyên suốt chiều dài lịch sử của cách mạng Việt Nam, Đảng và Nhà nước ta luôn nhất quán chính sách tôn trọng, bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân, coi trọng đoàn kết lương - giáo. Các bản Hiến pháp được ban hành năm 1946, năm 1959, năm 1980, năm 1992 và năm 2013 đều khẳng định chắc chắn quan điểm tôn trọng quyền tự do, tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân. Mới nhất, Điều 24, Hiến pháp năm 2013 ghi rõ: “Mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật. Nhà nước tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Không ai được xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để vi phạm pháp luật”. Thể chế quan điểm này, năm 2016, Quốc hội đã ban hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, đây là cơ sở pháp lý quan trọng thể hiện sự tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm bảo đảm hơn nữa quyền tự do tôn giáo của nhân dân. Trong đó, tại Khoản 1, Điều 3 quy định rõ “Nhà nước tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mọi người; bảo đảm để các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật”, đây là luận cứ quan trọng đập tan những luận điệu xuyên tạc, cho rằng Việt Nam không có “tự do tôn giáo”, hoặc cho rằng Việt Nam không thực hiện “bình đẳng tôn giáo”.

Không chỉ ban hành các khuôn khổ pháp lý để thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, trong thực tế, Việt Nam đã và đang có những bước tiến vượt bậc về đảm bảo tự do tín ngưỡng, tự do tôn giáo. Theo Sách trắng Tôn giáo và chính sách tôn giao ở Việt Nam^[2], từ 6 tôn giáo với 16 tổ chức tôn giáo vào năm 2005, tính đến tháng 3/2023, Việt Nam đã có 41 tổ chức tôn giáo thuộc 16 tôn giáo được công nhận và cấp đăng ký hoạt động, trong đó có gần 27 triệu tín đồ, chiếm khoảng 27% dân số cả nước; 54.000 chức sắc tôn giáo, 135.000 chức việc, 29.658 cơ sở thờ tự; 15 tờ báo, tạp chí. Tại Quốc hội khóa XV, có 5 chức sắc trúng cử đại biểu Quốc hội, 88 chức sắc, chức việc và 35 tín đồ các tôn giáo trúng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh, 225 chức sắc, chức việc, nhà tu hành và 246 tín đồ trúng cử đại biểu HĐND cấp huyện, 646 chức sắc, chức việc, nhà tu hành và trên 5.000 tín đồ trúng cử đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2021 – 2026. Số lượng đảng viên là người có đạo chiếm hơn 102.310 người. Các tổ chức tôn giáo luôn được Đảng và Nhà nước tạo thuận lợi trong hoạt động tín ngưỡng và ngày càng được phát triển về mọi mặt. Phật giáo hiện nay đã có 4 học viện, 35 trường cao đẳng, trung cấp Phật học để đào tạo cho các nhà tu hành. Công giáo đã có 7 đại chủng viện; đạo Tin Lành có 1 viện và 1 trường Thánh Kinh Thần Học… Những số liệu trên của các tổ chức tôn giáo hiện đang hoạt động càng minh chứng rõ hơn nữa về đảm bảo tự do tín ngưỡng, tự do tôn giáo ở Việt Nam.

Hiến pháp và các văn bản pháp luật được ban hành và thể hiện đầy đủ quyền tự do tín ngưỡng, tổ chức sinh hoạt tôn giáo của đồng bào. Đồng bào theo tôn giáo luôn tích cực đồng hành, góp sức trong khối đại đoàn kết dân tộc nhằm xây dựng đất nước. Thời gian qua, một số đại lễ của tôn giáo đã được tổ chức thành công như: Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc năm 2008, 2014 và 2019; Hội nghị Thượng đỉnh Phật giáo Thế giới lần thứ VI vào năm 2010 tại Hà Nội; Năm Thánh 2011 của Giáo hội Công giáo; Kỷ niệm 100 năm đạo Tin Lành vào Việt Nam; Hội nghị Liên hội đồng Giám mục Á châu được tổ chức tháng 12-2012 với sự tham dự của nhiều Giám mục các nước ở châu Á và đại diện Tòa thánh Vaticăng; Công giáo tổ chức Tổng hội Dòng Đa Minh thế giới tại Đồng Nai năm 2019; …

Với những dẫn chứng về chính sách, pháp lý và thực tiễn kể trên, để hạn chế tối đa những hoạt động lợi dụng vấn đề tôn giáo, theo chúng tôi, thời gian tới cần thực hiện tốt một số vấn đề cơ bản sau đây:

Một là, quán triệt vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, cần thực hiện nhất quán chính sách tôn giáo, đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tự do tôn giáo cho nhân dân. Đảm bảo các tôn giáo bình đẳng và quyền sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng theo khuôn khổ pháp luật. Muốn vậy, cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kiến thức tôn giáo, nghiệp vụ công tác tôn giáo cho đội ngũ cán bộ, đảng viên làm công tác tôn giáo, nhất là ở cơ sở.

Hai là, thực hiện tốt chính sách đại đoàn kết dân tộc, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội trong thực hiện đoàn kết tôn giáo. Kịp thời giải quyết các vụ, việc chính trị - xã hội phức tạp và có công tác tuyên truyền đúng đắn để quần chúng nhân dân hiểu rõ, tránh để các thế lực lợi dụng, kích động chống phá.

Ba là, tập trung giải quyết dứt điểm các vụ khiếu kiện, tranh chấp đất đai có liên quan đến tôn giáo kéo dài nhiều năm, hạn chế cơ hội để các thế lực thù địch lợi dụng tuyên truyền xuyên tạc. Quan tâm giải quyết các nhu cầu chính đáng về cơ sở thờ tự, hoạt động tôn giáo, tránh để các đối tượng cực đoan tạo cớ tụ tập tín đồ, tạo “điểm nóng”, tuyên truyền xuyên tạc, gây phức tạp về an ninh, trật tự.

Bốn là, kiên quyết đấu tranh với các hoạt động lợi dụng vấn đề tôn giáo nhằm chống phá khối đại đoàn kết dân tộc, đi liền với đó cần chăm lo giáo dục về mọi mặt, nâng cao dân trí để các tầng lớp nhân dân hiểu rõ hơn về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề tôn giáo. Phát huy sức mạnh của khối đoàn kết dân tộc, chủ nghĩa yêu nước, các truyền thống tốt đẹp của dân tộc trong việc đấu tranh với các thế lực thù địch. Làm tốt công tác dân vận, tập trung vào các chức sắc tôn giáo, những người có uy tín trong cộng đồng.

Năm là, làm tốt công tác đối ngoại về tôn giáo, tuyên truyền, phổ biến chính sách của Đảng, Nhà nước về tôn giáo một cách rộng rãi. Chủ động tham gia các diễn đàn tôn giáo quốc tế và khu vực để cộng đồng quốc tế hiểu đúng đường lối, chính sách về tôn giáo của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Cung cấp thông tin chính thống phục vụ đấu tranh với các thế lực thù địch vu cáo Việt Nam về vấn đề “tự do tôn giáo”.

Sự nghiệp đổi mới đất nước của toàn Đảng, toàn dân ta đã đạt được những thắng lợi nhất định, chưa bao giờ đất nước của chúng ta có được cơ đồ, vị thế, tiềm lực và uy tín như ngày hôm nay. Điều đó càng khẳng định sự đúng đắn và tính chân lý của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn. Hơn bao giờ hết, để bảo vệ những thành quả cách mạng đã đạt được và tiếp tục vững bước phát triển, chúng ta cần quán triệt tốt việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trong đó có kiên quyết đấu tranh, phản bác các hoạt động sai trái, lợi dụng vấn đề tôn giáo để chống phá khối đại đoàn kết toàn dân tộc và gây mất ổn định an ninh trật tự. Cần nhận thức rõ rằng, các hoạt động này tuy không mới nhưng sẽ luôn được các thế lực thù địch tiến hành thường xuyên, liên tục dưới nhiều vỏ bọc khác nhau. Vì lẽ đó, việc nhận diện, bóc trần và phản bác những hoạt động này phải được tiến hành chủ động, linh hoạt, sáng tạo. Cần tránh việc chủ quan, lơ là trong công tác quản lý nhà nước về tôn giáo và thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc. Đây là những yêu cầu cấp bách, quan trọng, góp phần giữ vững ổn định xã hội, giữ gìn khối đại đoàn kết dân tộc, vững bước trên con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Cục Tuyên huấn – Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam (2019), Phòng, chống âm mưu, thủ đoạn tuyên truyền chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch, Hà Nội, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, tập 2, Hà Nội, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật.
3. Đỗ Lan Hiền (2021), An ninh tôn giáo ở Việt Nam hiện nay: Thực trạng, dự báo và tư vấn chính sách, Hà Nội, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật.
4. Nguyễn Văn Thành, Lê Văn Thắng, Nguyễn Ngọc Toàn (Đồng chủ biên, 2021). Công an nhân dân đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, Hà Nội, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật.