Giới thiệu thiết bị phát hiện dấu vết đường vân bằng tia UV phản xạ

Dấu vết đường vân tồn tại ở hiện trường rất đa dạng như dấu vết đường vân lõm, dấu vết đường vân in có màu (dính máu, dính bụi, sơn,...), dấu vết đường vân mất bụi, dấu vết đường vân in mồ hôi. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để phát hiện được các dấu vết đường vân tồn tại ở hiện trường, đặc biệt là dấu vết đường vân mồ hôi, vì dạng dấu vết này rất khó phát hiện bằng mắt thường. Và chỉ khi phát hiện được dấu vết đường vân thì cơ quan chức năng mới có thể tiến hành các thao tác kỹ thuật tiếp theo với loại dấu vết này.
Thời gian qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu những phương pháp khoa học, ứng dụng thành tựu của khoa học kỹ thuật, sáng chế nhiều thiết bị, vật tư chuyên dụng để phát hiện, làm rõ dấu vết đường vân, như: Phương pháp sử dụng bột màu để quét láng hoặc phun làm rõ dấu vết; phương pháp xông hơi Iot; xông keo 502 hoặc dùng một số loại hóa chất (như dung dịch Bạc nitrat, Ninhydrin,...). Thực tiễn sử dụng cho thấy những phương pháp nêu trên đã phát huy được hiệu quả, giúp kịp thời phát hiện được nhiều dấu vết đường vân ở hiện trường. Tuy nhiên, mỗi phương pháp nêu trên đều có hạn chế, đã gây khó khăn nhất định cho lực lượng khám nghiệm hiện trường, đó là cán bộ khám nghiệm phải khoanh vùng, xác định cho được vị trí có dấu vết đường vân mồ hôi, sau đó mới sử dụng phương pháp làm rõ chúng.
Ngày nay, với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, việc ứng dụng các thành tựu khoa học tự nhiên và kỹ thuật nhằm mục đích nâng cao hiệu quả phòng ngừa, điều tra khám phá và xử lý tội phạm luôn là một đòi hỏi tất yếu. Cơ quan bảo vệ pháp luật cũng luôn chú trọng ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến nhằm nâng cao hiệu quả phòng ngừa và điều tra, xử lý tội phạm. Chính vì vậy, đã có nhiều phương tiện, thiết bị hiện đại được sử dụng để hỗ trợ phát hiện dấu vết hình sự, trong đó có dấu vết đường vân. Một trong những phương tiện mà tác giả muốn giới thiệu với bạn đọc đó là thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER (của hãng Sirchie), đây là thiết bị tăng cường hình ảnh giúp xác định dấu vết đường vân trên các bề mặt bằng phương pháp tia UV phản xạ.

Thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER là một trong những thế hệ thiết bị mới, sử dụng một bộ tăng cường hình ảnh (dựa trên tấm micro-channel kết hợp với quang học được thiết kế đặc biệt để tạo ra hình ảnh ánh sáng cực ngắn) và một loạt các bộ lọc thông dải đặc biệt để có thể tìm thấy dấu vết đường vân chưa qua xử lý ngay cả dưới ánh sáng ban ngày. Nguyên lý hoạt động của thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER là phát hiện và tăng cường hình ảnh dấu vết đường vân bằng phản xạ của tia cực tím (bước sóng ngắn) dựa trên nguyên lý sự khác biệt về phản xạ giữa dấu vết đường vân và bề mặt vật mang vết. Khi sử dụng, có thể cầm tay hoặc gắn thiết bị vào chân đế SirchPod Copy Stand hoặc chân đế Black Talon. Thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER gồm có bộ lọc Luminol/Visible (cửa sổ rõ)-Chế độ xem trực quan và bộ lọc Ruvis (cửa sổ phản chiếu)-Chế độ xem dưới tia UV. Để có thể sử dụng thiết bị tìm kiếm dấu vết đường vân cần có nguồn sáng UV tiêu chuẩn. Nguồn sáng UVP600ST UV Panther Light là nguồn sáng tiêu chuẩn đi cùng với KRIMESITE^TM IMAGER. Nguồn sáng này rất dễ sử dụng ở hiện trường hay phòng thí nghiệm, có thể dễ kết nối với chân đế.

Ưu điểm của thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER so với các phương tiện khác đã sử dụng trước đây là thông qua thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER không chỉ quan sát phát hiện được dấu vết đường vân mồ hôi mà có thể trực tiếp chụp ảnh dấu vết đã phát hiện, bởi vì thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER cho phép kết nối với máy ảnh (kể cả máy ảnh kỹ thuật số và máy ảnh thông thường) thông qua bộ chuyển đổi ống kính 58mm (Camera Coupler và Lens Conversion Adapter). Đây là chức năng giúp ích rất nhiều cho cán bộ khám nghiệm vì không cần tác động trực tiếp vào dấu vết mà vẫn có thể ghi nhận được dấu vết với chất lượng hình ảnh tốt.

        Bên cạnh đó, việc sử dụng thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER sẽ giúp tăng cường hình ảnh đối với dấu vết đường vân đã được làm rõ bằng hơi keo (cyanoacrylate fumed) trên các vật mang có màu sắc khác nhau (ví dụ như dấu vết vân tay trên con dao, lon soda, bìa tạp chí,...), giúp hình ảnh thu được rõ nét, thuận lợi cho công tác giám định.
        Tuy nhiên, khi sử dụng thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER cần lưu ý một số vấn đề sau: Khi vận hành nguồn sáng UV phải tuân thủ các biện pháp phòng ngừa tia cực tím như đeo kính bảo hộ (được trang bị kèm theo), mặc quần áo bảo hộ thích hợp; Khi chụp ảnh dấu vết, nên đặt thiết bị lên chân đế để đảm bảo cho ảnh rõ nét nhất; Chỉ sử dụng thước tỷ lệ đặc biệt, được làm từ vật liệu hiển thị tốt dưới ánh sáng UV khi chụp ảnh bằng thiết bị KRIMESITE^TM IMAGER.
        Trang bị KRIMESITE^TM IMAGER khi khám nghiệm hiện trường sẽ nâng cao hiệu quả phát hiện dấu vết đường vân, qua đó giúp cơ quan chức năng khai thác tối đa các thông tin từ hiện trường, góp phần không nhỏ vào quá trình điều tra khám phá các vụ án.