Ngày 5/9/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Lễ khai giảng năm học 2025-2026 chung cho toàn quốc, kết hợp kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành giáo dục. Tổng Bí thư Tô Lâm đã hiện diện trong một sự kiện mang dấu ấn đặc biệt này. Sự có mặt và bài diễn văn của người đứng đầu Đảng không chỉ là nghi thức trang trọng, mà còn là minh chứng cho sự quan tâm sâu sắc đến giáo dục - lĩnh vực luôn được xem là “quốc sách hàng đầu” của Việt Nam.

Trong bài phát biểu, Tổng Bí thư gửi gắm ba thông điệp lớn: khẳng định vai trò của giáo dục trong chiến lược phát triển quốc gia, nêu bật kỳ vọng đổi mới toàn diện và nhấn mạnh những chính sách cụ thể, thiết thực để nâng tầm nền giáo dục nước nhà.

Vai trò của giáo dục trong chiến lược phát triển quốc gia

Tổng Bí thư Tô Lâm một lần nữa khẳng định: giáo dục và đào tạo chính là động lực cốt lõi cho sự phát triển đất nước. Đó vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng để nuôi dưỡng khát vọng phồn vinh của dân tộc. Ông nhấn mạnh, giáo dục phải tạo ra một thế hệ công dân mới - vừa có phẩm chất, vừa có năng lực - để thực hiện những mốc son quan trọng: đến năm 2030 trở thành nước thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 vươn lên thành quốc gia phát triển.

Giáo dục, theo đó, cần được đặt ở trung tâm mọi chiến lược, gắn chặt với khoa học - công nghệ, với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Thông điệp ấy như một lời nhắc nhở ân cần: mỗi bài giảng, mỗi lớp học hôm nay chính là hạt giống gieo vào tương lai đất nước.

Kỳ vọng đổi mới giáo dục

Điểm nhấn trong diễn văn là lời kêu gọi đổi mới mạnh mẽ. Tổng Bí thư thẳng thắn nhìn nhận, giáo dục đã đạt nhiều thành tựu, nhưng vẫn còn những khoảng trống cần lấp đầy. Đổi mới không chỉ là điều chỉnh quản trị hay phương pháp giảng dạy, mà còn là thay đổi từ gốc rễ: khắc phục bệnh thành tích, hướng đến sự công bằng, chất lượng và hạnh phúc cho mỗi con người.

Ông nhấn mạnh, con người vừa là trung tâm, vừa là mục tiêu của mọi đổi mới. Giáo dục phải giúp học sinh phát triển toàn diện, biết học tập suốt đời, sẵn sàng trở thành công dân toàn cầu. Trong bối cảnh thế giới biến đổi nhanh, từ trí tuệ nhân tạo đến chuyển đổi số, giáo dục Việt Nam không thể đứng ngoài. Niềm tin của ông được gửi gắm vào đội ngũ thầy cô và cán bộ quản lý: hãy dám nghĩ, dám làm, dốc lòng cho sự nghiệp đổi mới, để mỗi năm học là một bước tiến thực chất.

“Tinh thần hành động” là điểm nhấn. Không dừng ở lời nói, mà phải thành hành động cụ thể, quyết liệt, hiệu quả. Những kỳ vọng ấy được cụ thể hóa bằng Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị - dấu mốc cho một cuộc chuyển mình lớn của giáo dục nước nhà.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học mới 2025-2026 sáng 5/9 - Ảnh: chinhphu.vn

Những chính sách thiết thực

Không chỉ là định hướng, diễn văn của Tổng Bí thư và không khí buổi lễ còn làm sáng rõ những chính sách quan trọng, đem lại lợi ích trực tiếp cho thầy và trò.

-  Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá giáo dục nhấn mạnh việc xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để chăm lo đội ngũ nhà giáo và nhân viên giáo dục - nhất là ở bậc mầm non, phổ thông. Đồng thời, Nghị quyết cũng xác định 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm nhằm tạo đột phá: từ hoàn thiện thể chế, huy động nguồn lực, đổi mới quản trị cho đến nâng cao chất lượng dạy học ở tất cả các cấp học.

-  Miễn giảm học phí toàn quốc từ mầm non đến THPT: Quốc hội khóa XV đã thông qua một quyết sách mang tính lịch sử, đó là miễn và hỗ trợ học phí cho toàn bộ học sinh từ mẫu giáo 5 tuổi đến hết lớp 12. Chính sách này sẽ bao phủ khoảng 23,2 triệu học sinh, với kinh phí ngân sách hơn 30.600 tỷ đồng mỗi năm. Đây là bước tiến lớn trong việc thực hiện công bằng xã hội, giảm gánh nặng cho phụ huynh, đồng thời khẳng định quyết tâm của Nhà nước trong việc đảm bảo mọi trẻ em đều có cơ hội đến trường, hướng tới mục tiêu phổ cập giáo dục toàn diện.

-  Tăng cường phúc lợi cho học sinh - sinh viên: Cùng với chính sách học phí, mức hỗ trợ bảo hiểm y tế cho học sinh, sinh viên được nâng từ 30% lên ít nhất 50% mức đóng. Điều này giúp hàng chục triệu em được bảo vệ sức khỏe tốt hơn, tiến gần hơn tới mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân. Đây là những chính sách cụ thể, thiết thực, phản ánh sự quan tâm của Nhà nước không chỉ đến việc học mà còn đến đời sống và sự phát triển thể chất của các em.

-  Quy định mới về dạy thêm, học thêm: Một điểm thay đổi đáng chú ý trong năm học này là theo Thông tư 29/2024, các lớp ôn tập, phụ đạo hoặc bồi dưỡng trong nhà trường sẽ được miễn hoàn toàn học phí cho ba nhóm đối tượng: học sinh yếu cần phụ đạo, học sinh giỏi được bồi dưỡng và học sinh cuối cấp ôn thi. Như vậy, từ nay, nếu nhà trường tổ chức ôn tập cho học sinh lớp 9 hay lớp 12 thì sẽ không thu thêm khoản nào, trách nhiệm dạy bổ sung thuộc về nhà trường. Đây là bước đi nhằm chấn chỉnh tình trạng dạy thêm, giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh và tạo sự công bằng hơn trong tiếp cận tri thức.

-  Xây dựng trường lớp, cơ sở vật chất: Chính phủ đồng thời phát động chương trình đầu tư xây dựng 100 trường phổ thông nội trú liên cấp ở các xã biên giới, vùng đặc biệt khó khăn. Đây là nỗ lực lớn để thu hẹp khoảng cách giáo dục, bảo đảm trẻ em vùng biên có môi trường học tập tốt hơn. Cùng với đó, chủ trương kiên cố hóa trường, lớp cũng được đẩy mạnh, từng bước xóa phòng học tạm, đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao, nhất là sau khi sáp nhập đơn vị hành chính. Những công trình mới sẽ là nền tảng quan trọng để mọi học sinh đều được học trong không gian an toàn, khang trang.

-  Luật Nhà giáo và chính sách tiền lương: Một điểm nhấn đặc biệt của năm học 2025-2026 là ngành giáo dục chuẩn bị triển khai Luật Nhà giáo - dự kiến được Quốc hội thông qua trong năm nay. Luật này không chỉ pháp điển hóa các quy định về nghề giáo, mà còn mang đến nhiều chính sách đột phá về đãi ngộ.

Thông điệp chính trị - giáo dục trong diễn văn của Tổng Bí thư Tô Lâm vừa mang tầm nhìn chiến lược, vừa thấm đẫm tình cảm. Đó là lời khẳng định giáo dục quyết định tương lai dân tộc; là niềm tin vào sự đổi mới căn bản, toàn diện; và cũng là cam kết của Đảng, Nhà nước luôn đồng hành cùng thầy trò trên mỗi bước đường.

Tiếng trống khai giảng mà Tổng Bí thư đánh lên không chỉ báo hiệu một năm học mới, mà còn là lời hiệu triệu, gieo niềm tin và hy vọng cho hàng triệu trái tim. Từ sự kiện đặc biệt này, giáo dục Việt Nam bước vào năm học 2025-2026 với khí thế mới, niềm tin mới, sẵn sàng vươn tới những tầm cao mới như kỳ vọng của cả dân tộc.

Cao Hà