Trong dòng chảy lịch sử hào hùng của lực lượng Công an nhân dân (CAND), đội ngũ nhà giáo CAND luôn giữ một vị trí đặc biệt, là những người âm thầm gieo mầm tri thức, hun đúc lý tưởng cách mạng và rèn luyện bản lĩnh cho lớp lớp chiến sĩ CAND tương lai. Họ không chỉ là những người thầy trên bục giảng, mà còn là những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận giáo dục. Người thầy mang quân hàm CAND không chỉ thực hiện chức năng sư phạm truyền thống - truyền thụ kiến thức chuyên môn, mà còn gánh vác chức năng chính trị - nghiệp vụ quan trọng: rèn luyện bản lĩnh chiến đấu, kỷ luật thép, và tư tưởng cách mạng cho học viên. Vai trò chiến lược của đội ngũ nhà giáo CAND là không thể phủ nhận, đóng góp trực tiếp vào việc bảo đảm an ninh, trật tự và an toàn xã hội, phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Sự tồn tại của đội ngũ nhà giáo CAND, vừa là nhà giáo vừa là sĩ quan, là sự khẳng định tính đặc thù của công tác giáo dục, đào tạo trong lực lượng vũ trang. Sự kết tinh đó được thể hiện trên hai phương diện cơ bản, cốt lõi đó là: Thứ nhất, nền tảng đạo đức và tư tưởng cách mạng: chuẩn mực của nhà giáo mang quân hàm Công an; Thứ hai, đặc trưng hòa quyện: vừa truyền thụ tri thức vừa truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu.

1. Nền tảng đạo đức và tư tưởng cách mạng: chuẩn mực của Nhà giáo mang quân hàm công an

- Phẩm chất "Người Thầy" theo Tư tưởng Hồ Chí Minh: Nguyên tắc "Đức" và "Trí"

Nền tảng đạo đức của người thầy mang quân hàm CAND được xây dựng dựa trên tư tưởng Hồ Chí Minh, coi đạo đức là yếu tố cốt lõi và là kim chỉ nam cho mọi hoạt động sư phạm. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng, người thầy giáo phải có phẩm chất đạo đức chuẩn mực và phải luôn gương mẫu. Trong đó, phẩm chất quan trọng hàng đầu là phụng sự Tổ quốc gắn liền với phục vụ nhân dân. Tư tưởng của Người khẳng định chân lý là những gì có lợi cho Tổ quốc, cho nhân dân; mọi lý luận, học thuyết, chính sách chỉ thực sự là chân lý khi phục vụ cho Tổ quốc và nhân dân. Vì vậy, người thầy phải ra sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, đây chính là phục tùng chân lý. Để thực hiện điều đó, người thầy phải luôn kính trọng, lễ phép với nhân dân và tin vào sức mạnh to lớn của nhân dân. Ngoài ra, phẩm chất cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là không thể thiếu. Trong môi trường sư phạm CAND, sự gương mẫu được thể hiện qua tinh thần thi đua dạy tốt – học tốt, có phương pháp làm việc khoa học, và đặc biệt là đánh giá người học phải khách quan, công bằng, không thiên vị hay tư lợi. Người thầy cần phải có tình yêu thương học trò và yêu nghề sâu sắc, coi đó là điểm xuất phát để hình thành nên những thế hệ học trò giỏi.

- Sự gương mẫu và chuẩn mực: biểu tượng sống cho các thế hệ Nhà giáo CAND

Sự gương mẫu của người thầy CAND có tầm ảnh hưởng tuyệt đối. Lối sống và tư cách của họ tác động rất lớn đến tư tưởng và tư duy của sinh viên. Sinh viên chính quy, những cán bộ cảnh sát tương lai, luôn xem những người thầy mang quân hàm là biểu tượng của sự gương mẫu và chuẩn mực về đạo đức. Do đó, người thầy phải luôn tu dưỡng để trở thành tấm gương sáng. Chuẩn mực đó bao gồm việc sống lành mạnh, gương mẫu chấp hành nghiêm điều lệnh CAND, và nói không với những hành vi tiêu cực. Đáng chú ý, đối với Nhà giáo CAND, đạo đức không chỉ là phẩm chất cá nhân mà còn là một phần thiết yếu của năng lực nghiệp vụ. Sự gương mẫu và kỷ luật chính là điều kiện tiên quyết để đào tạo ra những cán bộ có khả năng thực thi pháp luật một cách công bằng và không thiên vị. Giữ vững đạo đức cũng chính là giữ vững tính chính thống và sức mạnh của lực lượng CAND. Việc tuân thủ quy tắc ứng xử là minh chứng cho sự trung thành tuyệt đối với Đảng và Nhà nước, một điều kiện bắt buộc của người mang quân hàm CAND.

- Tinh thần tự rèn luyện và chống "Trung bình chủ nghĩa"

Quá trình tu dưỡng đạo đức phải là việc thường xuyên và suốt đời, đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ của người thầy trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Người thầy phải không ngừng rèn luyện tư tưởng, đạo đức cách mạng, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm tiền đề, nhằm chống lại sự xói mòn tư tưởng và chủ nghĩa cá nhân. Nếu người thầy có tư tưởng “trung bình chủ nghĩa” thì ý chí phấn đấu không còn, nhiệt huyết sẽ không có. Môi trường xã hội, khoa học công nghệ, và các mối quan hệ liên tục thay đổi, kéo theo đó là sự xuất hiện của các vấn đề đạo đức, tư tưởng mới. Nếu không tu dưỡng thường xuyên, người thầy sẽ dễ lạc hậu, mất phương hướng và không còn là tấm gương sáng. Với vai trò là người truyền thụ tri thức và nuôi dưỡng nhân cách, người thầy phải là hình mẫu về đạo đức. Sự kiên trì, bền bỉ trong tu dưỡng là minh chứng cho sự nghiêm túc với chính mình và nghề nghiệp. Nếu người thầy không tự rèn luyện, họ không thể giáo dục người khác. Môi trường sống luôn tồn tại những yếu tố tiêu cực, những cám dỗ vật chất, và sự lười biếng tư tưởng. Quá trình tu dưỡng là cuộc chiến chống lại những yếu tố đó, đòi hỏi ý chí thép để duy trì phẩm chất tốt đẹp.

Giảng viên Trường Đại học CSND luôn tích cực đổi mới trong công tác giảng dạy

2. Đặc trưng hòa quyện: vừa truyền thụ tri thức vừa truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu của Nhà giáo Công an nhân dân

- Phẩm chất kép: từ Nhà giáo khoa học đến Người chiến sĩ thực chiến

Đây là một nhận định sâu sắc và chính xác về phẩm chất kép đặc thù của đội ngũ nhà giáo CAND. Sự dung hòa giữa Nhà giáo khoa học và Người chiến sĩ thực chiến không phải là mâu thuẫn mà là yêu cầu tiên quyết để đào tạo ra đội ngũ cán bộ “chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”. Điều này đòi hỏi họ phải liên tục xây dựng và trau dồi kiến thức chuyên môn, đảm bảo bài giảng có chất lượng và tính khoa học cao. Kiến thức truyền đạt phải đúng đắn, cụ thể, mang tính thời sự và tính ứng dụng cao, bởi đây là tiền đề để hình thành cán bộ CSND mẫu mực trong tương lai.

Với vai trò Nhà giáo khoa học, nhà giáo CAND phải đạt được những tiêu chuẩn của một giảng viên đại học, đồng thời gắn liền với chuyên ngành Công an. Nhà giáo CAND phải vững vàng lý luận, nắm chắc các hệ thống tri thức khoa học cơ bản (pháp luật, tội phạm học, xã hội học, tâm lý học...) và lý luận chuyên sâu về nghiệp vụ của ngành Công an. Với vai trò Người chiến sĩ thực chiến, Nhà giáo CAND phải truyền thụ bản lĩnh và kinh nghiệm cho học viên. Đây là yếu tố phân biệt nhà giáo CAND với các giảng viên đại học thông thường. Vai trò này đòi hỏi sự dấn thân và kinh nghiệm thực tiễn. Nhà giáo CAND phải giữ vững phẩm chất người chiến sĩ, tuân thủ nghiêm ngặt điều lệnh CAND và là tấm gương về kỷ luật, tinh thần trách nhiệm, và ý chí chiến đấu cho học viên noi theo.

Nhờ sự dung hòa này, sinh viên tốt nghiệp sẽ là những cán bộ vững về lý thuyết, sâu về nghiệp vụ, và mạnh về bản lĩnh, sẵn sàng đối phó với mọi tình huống phức tạp trong công tác bảo vệ an ninh trật tự. Đây chính là tiền đề then chốt để hình thành nên đội ngũ CAND "vừa hồng, vừa chuyên."

- Tinh thần kỷ luật thép và Điều lệnh CAND

Giảng dạy tại các Trường CAND là một quá trình giáo dục toàn diện, trong đó kỷ luật là yếu tố không thể thiếu. Tinh thần kỷ luật thép không chỉ là quy tắc hành chính mà còn là nội dung giảng dạy về tác phong và bản lĩnh của người sĩ quan CAND. Giảng viên cần chấp hành nghiêm điều lệnh CAND. Bên cạnh việc tuân thủ kỷ luật, giảng viên cần liên tục luyện tập và đổi mới kỹ năng sư phạm. Tuy nhiên, sự đổi mới này phải luôn gắn liền với việc tuân thủ nghiêm ngặt điều lệnh CAND và Quy tắc ứng xử của lực lượng CAND. Kỷ luật trong môi trường sư phạm CAND không chỉ là quy định hành chính mà còn là yếu tố định hình tác phong, bản lĩnh và ý chí chiến đấu của sĩ quan CAND tương lai. Giảng viên phải là người gương mẫu chấp hành nghiêm túc Điều lệnh CAND. Điều này thể hiện qua tư thế, tác phong, ứng xử, giờ giấc, trang phục và lễ tiết Công an. Mọi đổi mới sư phạm, dù hiện đại đến đâu, cũng phải nằm trong khuôn khổ kỷ luật và nghiệp vụ của ngành.

- Tiên phong, đột phá trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ thông tin

Hoạt động nghiên cứu khoa học là một phần quan trọng không thể tách rời của người thầy ở bậc đại học, giúp bài giảng đạt chất lượng và tính khoa học cao. Nghiên cứu không chỉ giúp đội ngũ giảng viên phát triển chuyên sâu những lĩnh vực khoa học mà còn làm phong phú hệ thống nguồn tài liệu của Nhà trường, đáp ứng yêu cầu tra cứu đa dạng. Hoạt động nghiên cứu tại các trường CAND được nhìn nhận là "khoa học phục vụ chiến đấu." Việc nghiên cứu phải "theo sát hoạt động nghiệp vụ" ngụ ý rằng các đề tài phải được chọn lọc kỹ càng, ưu tiên giải quyết các vấn đề cấp bách của thực tiễn phòng chống tội phạm, chẳng hạn như hoàn thiện pháp luật về an ninh, trật tự, hoặc các vấn đề liên quan đến Luật An ninh mạng, đấu tranh với tội phạm lừa đảo trực tuyến.

Sự đột phá trong ứng dụng công nghệ thông tin là một yêu cầu tất yếu và là điểm nhấn quan trọng trong hoạt động giảng dạy và nghiên cứu khoa học của đội ngũ giáo viên các trường CAND. Điều này nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh, trật tự trong kỷ nguyên số. Việc đột phá ứng dụng công nghệ thông tin của đội ngũ Nhà giáo CAND trực tiếp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho ngành Công an, hình thành đội ngũ cán bộ, sĩ quan CAND không chỉ vững vàng về nghiệp vụ truyền thống mà còn có tư duy hiện đại và năng lực công nghệ, sẵn sàng thích ứng và giải quyết các thách thức an ninh trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia và quốc tế. Sự hiện đại hóa trong đào tạo và nghiên cứu khoa học của các trường CAND là minh chứng cho quyết tâm xây dựng lực lượng CAND "Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại", đóng góp xứng đáng vào công cuộc vươn mình của dân tộc trong kỷ nguyên mới.

Đoàn giảng viên Nhà trường đạt thành tích cao tại Hội thi Giảng viên dạy giỏi cấp Bộ năm học 2024-2025

3. Chiến lược xây dựng và phát huy phẩm chất kép của Nhà giáo CAND 

Một là, tiếp tục đổi mới công tác quản lý và tăng cường đôn đốc các mặt công tác

Việc xây dựng phẩm chất đạo đức của người thầy mang quân hàm CAND là một quá trình liên tục và hệ thống, đòi hỏi phát huy tính tích cực, chủ động của từng cá nhân kết hợp với sự quan tâm, kiểm tra, đôn đốc của các cấp lãnh đạo Nhà trường và đơn vị. Lãnh đạo Nhà trường cần đề cao tính kỷ luật sĩ quan, yêu cầu giảng viên tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, hết lòng phục vụ nhân dân, và nghiêm túc chấp hành nghiêm điều lệnh nội vụ, đúng nghĩa của một “thầy giáo” Công an. Đồng thời, cần tập trung vào công tác phòng ngừa, chống lại các biểu hiện "trung bình chủ nghĩa," thiếu tập trung nghiên cứu, hoặc không chấp hành nghiêm giờ giấc làm việc, nhằm duy trì hình tượng người thầy CAND mẫu mực.

Hai là, tiếp tục nâng cao vai trò của người thầy trong môi trường kỷ luật CAND

Sự phát triển phẩm chất kép cần được hệ thống hóa rõ ràng, dựa trên hai trụ cột: Sư phạm (Người Thầy) và Chiến đấu (Người Chiến sĩ CAND). Việc chống lại "trung bình chủ nghĩa" thể hiện nhu cầu dịch chuyển từ sự thụ động tuân thủ sang tính chủ động trong nghiên cứu và rèn luyện. Tính chủ động đòi hỏi một cơ chế kiểm soát linh hoạt để khuyến khích sáng tạo khoa học mà không vi phạm kỷ luật quân hàm. Người thầy CAND phải coi tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức là việc thường xuyên và suốt đời. Điều này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực nghiệp vụ CAND luôn thay đổi nhanh chóng trước các loại tội phạm mới. Giảng viên cần khuyến khích sự khám phá, sáng tạo, và đồng thời duy trì bầu không khí đoàn kết, tạo môi trường thi đua sôi nổi trong công tác giảng dạy và nghiên cứu. Chất lượng của người thầy CAND ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đội ngũ của lực lượng CAND, thông qua đào tạo ra các sĩ quan có "lòng yêu nghề" và "bản lĩnh chính trị vững vàng".

Ba là, nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin, chuyên đổi số cho đội ngũ giảng viên các trường CAND.

Để nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số cho đội ngũ giảng viên các trường CAND đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên mới, cần tập trung vào các giải pháp toàn diện sau:

- Đào tạo chuyên sâu và bồi dưỡng thường xuyên. Năng lực số của giảng viên cần được nâng cấp liên tục để không bị lạc hậu so với tốc độ phát triển của công nghệ và phương thức, thủ đoạn của tội phạm. Nhà trường cần thiết kế các khóa học bồi dưỡng chuyên biệt về kỹ năng số cơ bản và nâng cao cho 100% giảng viên. Tập trung vào việc sử dụng thành thạo các công cụ số trong giảng dạy và nghiên cứu. Tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu theo từng khối ngành. Bên cạnh đó, Nhà trường cần có chiến lược phối hợp với các đơn vị công nghệ tiên tiến trong và ngoài ngành để tổ chức các buổi trao đổi, cập nhật kiến thức thực tiễn và chuyển giao công nghệ mới nhất.

- Chuyển đổi số trong giảng dạy phải gắn liền với đặc thù nghiệp vụ CAND, hướng tới việc tạo ra trải nghiệm học tập thực chiến, hiện đại. Nhà trường cần xúc tiến nhanh việc xây dựng kho học liệu số, khuyến khích sử dụng các hệ thống quản lý học tập hiện đại để tương tác với học viên. Bên cạnh đó, Nhà trường cũng nên quan tâm thiết lập các phòng thí nghiệm nghiệp vụ số hóa, nơi giảng viên có thể hướng dẫn học viên thực hành các kỹ năng như điều tra không gian mạng, phục hồi dữ liệu, hay phòng chống tấn công mạng.

- Khuyến khích nghiên cứu khoa học số và chế độ chính sách. Nhà trường cần có chính sách động viên, khuyến khích giảng viên đi đầu trong nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác Công an. Ưu tiên duyệt và cấp kinh phí cho các đề tài nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao về công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác CAND. Có chế độ ưu tiên, khen thưởng xứng đáng cho những giảng viên tích cực ứng dụng công nghệ, có sản phẩm khoa học được đưa vào thực tiễn giảng dạy hoặc công tác chiến đấu. Tạo điều kiện cho giảng viên luân chuyển đi thực tế tại các đơn vị nghiệp vụ tiên phong về chuyển đổi số để cập nhật kiến thức thực tế và rèn luyện kỹ năng chiến đấu số.

Việc tập trung vào các giải pháp này sẽ giúp đội ngũ nhà giáo CAND chuyển mình mạnh mẽ, trở thành những chuyên gia số, góp phần đào tạo ra lực lượng CAND tinh nhuệ, đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

4. Kết luận

Đặc trưng cao quý nhất của người thầy mang quân hàm CAND chính là sự gương mẫu toàn diện (về đạo đức, lối sống, kỷ luật và chuyên môn nghiệp vụ), được xây dựng trên nền tảng trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và hết lòng phục vụ Nhân dân. Nhà giáo CAND là hình ảnh hòa quyện tối ưu giữa phẩm chất "Đức" (theo tư tưởng Hồ Chí Minh) và "Trí" (chuyên môn sâu, nghiên cứu khoa học), giữa vai trò "Nhà giáo" và "Chiến sĩ." Phẩm chất này đảm bảo rằng mỗi học viên sau khi tốt nghiệp không chỉ giỏi về nghiệp vụ mà còn có bản lĩnh chính trị vững vàng, ý thức kỷ luật cao, sẵn sàng chiến đấu và phục vụ nhân dân, xứng đáng là cán bộ của lực lượng CAND chuyên nghiệp và hiện đại. Nhà giáo CAND là biểu tượng của sự kết hợp hài hòa giữa trí tuệ và bản lĩnh, giữa trái tim người thầy và tinh thần người chiến sĩ. Trong hành trình xây dựng lực lượng CAND “chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, vai trò của Người thầy ngày càng được khẳng định và trân trọng. Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, xin gửi lời tri ân sâu sắc đến những người thầy trong sắc phục – những người đang ngày đêm âm thầm cống hiến cho sự nghiệp “trồng người” đặc biệt, góp phần giữ vững an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội./.

PGS TS, Đại tá Phạm Văn Minh

GVC ThS, Trung tá Huỳnh Trung Hậu

Khoa Luật – T05