Đại hội Đảng các cấp là sự kiện chính trị có ý nghĩa trọng đại của đất nước,  là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân. Việc chuẩn bị và tiến hành Đại hội phải bảo đảm đúng yêu cầu, nội dung Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị về đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Trong các văn kiện của đại hội đảng các cấp, Báo cáo chính trị là một trong những cấu thành quan trọng nhất. Việc xây dựng Văn kiện không chỉ là trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng mà còn là trách nhiệm chung của mỗi tập thể tổ chức đảng và toàn thể cán bộ, đảng viên.

Theo quy định của Điều lệ Đảng, Đại hội đảng các cấp có nhiệm vụ tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết đại hội của Đảng bộ cấp mình trong nhiệm kỳ trên các mặt công tác, các lĩnh vực của đời sống xã hội; khẳng định những thành tựu, ưu điểm, chỉ ra những hạn chế, yếu kém, nguyên nhân, kinh nghiệm; xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo các mặt công tác, các tổ chức trong hệ thống chính trị và các lĩnh vực đời sống xã hội trong nhiệm kỳ tiếp theo; bầu cấp ủy khóa mới - cơ quan lãnh đạo của tổ chức đảng giữa hai kỳ đại hội, bầu cử đại biểu dự đại hội cấp trên. Đây cũng là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng và cũng là dịp để đưa ra những mục tiêu, dấu mốc mới trong quá trình phát triển của tổ chức đảng các cấp.

Ảnh minh hoạ (Nguồn: internet)

Trong công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đồng chí Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Nguyên Trưởng Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã yêu cầu “Báo cáo chính trị phải là văn kiện trung tâm của đại hội, là căn cứ cơ bản để xây dựng các văn kiện khác, phải thể hiện một cách tập trung nhất tầm nhìn, bản lĩnh, trí tuệ, ý chí, sức mạnh đoàn kết của cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên và các tầng lớp nhân dân”. Chính vì vậy, một trong những nội dung quan trọng của Đại hội Đảng các cấp tại Đảng bộ Trường Đại học CSND nhiệm kỳ 2025 - 2030 là thảo luận thông qua Báo cáo chính trị để tổng kết thực tiễn và xác định mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ của nhiệm kỳ mới; đây là văn kiện trung tâm của Đại hội, là căn cứ cơ bản để xây dựng các văn kiện khác; thể hiện một cách tập trung nhất tầm nhìn và định hướng phát triển của Nhà trường; đồng thời, còn là sự kết tinh của bản lĩnh, trí tuệ, ý chí, sức mạnh đoàn kết, trách nhiệm, sự sáng tạo, khát vọng của cả Đảng bộ Trường.

Do đó, Báo cáo chính trị phải được xây dựng công phu, nghiêm túc từ kết cấu, bố cục đến nội dung thể hiện trí tuệ trách nhiệm của mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên. Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Đảng bộ Trường và cấp ủy các đảng bộ, chi bộ cơ sở phải đánh giá đúng, trung thực, khách quan, toàn diện tình hình và kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội, nhất là các nhiệm vụ trọng tâm, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; chỉ rõ ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan và rút ra những bài học kinh nghiệm sâu sắc trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Đồng thời, xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp nhiệm kỳ tới phải sát với tình hình thực tế, có tính khả thi cao để tổ chức thực hiện hiệu quả. Báo cáo phải gắn kết nhuần nhuyễn lý luận với thực tiễn, kết hợp chặt chẽ giữa kế thừa và đổi mới… 

Thông thường, kết cấu, bố cục của báo cáo chính trị thường 03 phần: (1) Tiêu đề (chủ đề) của báo cáo chính trị; (2) Phần đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết đại hội trong nhiệm kỳ; (3) Phần phương hướng, nhiệm vụ. Kết cấu, bố cục, tiêu đề các phần, mục trong nội dung của báo cáo chính trị vừa thể hiện nội dung các mặt công tác, nội dung lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ Trường và cấp ủy các tổ chức đảng trực thuộc đối với các lĩnh vực công tác của Nhà trường; đồng thời, cũng thể hiện tư duy, cách tiếp cận, tầm nhìn, sự đổi mới, sáng tạo của các cấp ủy tổ chức đảng, mà trước hết là của cấp ủy triệu tập đại hội và tiểu ban văn kiện của Đại hội.

Vai trò định hướng của báo cáo chính trị thể hiện từ tiêu đề, nội dung kết cấu, bố cục của báo cáo. Trong đó, tiêu đề của báo cáo chính trị không chỉ đơn thuần là tên gọi, chủ đề của báo cáo mà còn là khẩu hiệu, tuyên ngôn hành động, là những nội dung nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong nhiệm kỳ; là tư duy, tầm nhìn chiến lược, ngọn cờ hiệu triệu, tập hợp, đoàn kết, phát huy sức mạnh của cấp ủy, tổ chức đảng và toàn thể cán bộ, đảng viên, nhân viên, học viên quyết tâm thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị trong nhiệm kỳ 2025 – 2030, là cơ sở vững chắc để xây dựng Đảng bộ Trường Đại học CSND thật sự trong sạch, vững mạnh và toàn diện.

Để các nội dung trong Báo cáo chính trị được khoa học, đảm bảo chất lượng, Báo cáo chính trị phải đáp ứng các yêu cầu như: Báo cáo chính trị phải chính xác về nội dung chính trị, về nhận thức, về đánh giá, về các khái niệm, từ ngữ, số liệu; bảo đảm sự trong sáng của Tiếng Việt; văn phong của báo cáo chính trị là văn phong chính luận, thể hiện rõ nội dung tư tưởng, sâu sắc, với lý lẽ và dẫn chứng ngắn gọn, cụ thể để thể hiện rõ từng vấn đề, nhằm mục đích dễ hiểu, dễ nắm bắt và dễ triển khai thực hiện. Báo cáo chính trị cần có cấu trúc hợp lý, ngoài việc đánh giá thực trạng, cần đi thẳng vào những vấn đề trọng tâm, chủ yếu trong lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy trong nhiệm kỳ. Nguồn thông tin, số liệu để xây dựng, biên tập Báo cáo chính trị thuộc tất cả lĩnh vực phải chuẩn xác, chính thống…

Thực tế thành công của Đại hội đại biểu Đảng bộ Trường Đại học CSND, Đại hội đảng 34 đảng bộ, chi bộ cơ sở và 93 Đại hội chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở thuộc Đảng bộ Trường nhiệm kỳ 2020 - 2025 cho thấy: Ban Chấp hành Đảng bộ Trường và hầu hết cấp ủy các đảng bộ, chi bộ cơ sở, chi bộ trực thuộc đã xây dựng Báo cáo chính trị có chất lượng, đánh giá khách quan, trung thực, đầy đủ kết quả thực hiện Nghị quyết nhiệm kỳ trước (nhiệm kỳ 2015 – 2020), chỉ rõ những ưu điểm, khuyết điểm, hạn chế yếu kém, rút ra bài học kinh nghiệm công tác lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm kỳ qua, từ đó xác định được mục tiêu phương hướng nhiệm vụ, giải pháp khả thi, hiệu quả trong nhiệm kỳ tới. Đó còn là sự tiếp thu, hoàn thiện trên cơ sở lấy ý kiến đóng góp đầy đủ, trách nhiệm của các đảng viên trong chi bộ, tổ chức đảng và của các nhà khoa học, các cán bộ có thâm niên công tác của Nhà trường.

Điều đó cũng cho thấy, tại các Văn kiện Đại hội Đảng các cấp, càng đề rõ chỉ tiêu phấn đấu, càng dễ thực hiện, nhất là tại các đảng bộ, chi bộ cơ sở. Nhiều đảng bộ, chi bộ đã đề ra những chỉ tiêu cụ thể như: Trong nhiệm kỳ hoàn thành và vượt chỉ tiêu, định mức công tác 15, 20 hoạt động, chương trình… Từ đó thuận lợi trong triển khai, thực hiện, kiểm tra, đôn đốc, cũng như quá trình sơ kết, tổng kết sẽ có sự so sánh dễ dàng để điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tiễn tại đơn vị.

Đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 là đợt sinh hoạt chính trị quan trọng, là bước ngoặt đánh dấu sự phát triển vượt bậc của Trường Đại học CSND trong suốt chiều dài gần 50 năm xây dựng và trưởng thành, hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống Trường Đại học CSND (24/4/1976 - 24/4/2026). Với vị trí, tính chất đặc biệt quan trọng, xây dựng Báo cáo chính trị là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của cấp ủy triệu tập đại hội, trong đó trách nhiệm được giao trực tiếp là Tiểu ban văn kiện Đại hội Đảng bộ Trường và cấp ủy các tổ chức đảng cơ sở; việc tổng hợp, chắt lọc góp ý đòi hỏi bản lĩnh của người làm biên tập, Tiểu ban văn kiện và thể hiện sức mạnh, ý chí tập thể của cấp ủy, chi bộ. Để đạt được mục tiêu trên, cần tập trung làm tốt các nội dung sau:

Một là, phải đánh giá đúng tình hình, kết quả thực hiện các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2020 - 2025 của Đảng bộ Trường và các đảng bộ, chi bộ cơ sở đã đề ra, nhất là các chỉ tiêu về thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng. Đặc biệt, phải đánh giá trung thực kết quả đã đạt được, dũng cảm nhìn thẳng, nhìn thật, không che dấu những hạn chế, yếu kém, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm để có giải pháp khắc phục trong nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Hai là, Chú trọng làm tốt công tác dự báo tình hình, làm rõ những vấn đề lớn đang đặt ra đối với công tác giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học và xây dựng lực lượng CAND trong giai đoạn hiện nay, từ đó đề ra những chỉ tiêu phù hợp, khả thi và sát thực tiễn; xây dựng lộ trình thực hiện các chỉ tiêu theo từng giai đoạn cụ thể với tầm nhìn chiến lượt, lâu dài.

Ba là, bám sát các định hướng, sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương nhưng phải trên cơ sở tiềm năng, nội lực, thế mạnh, khả năng thực hiện nhiệm vụ chính trị của Nhà trường và các đơn vị trực thuộc để xác định nhiệm vụ trọng tâm, lĩnh vực đột phá, các chỉ tiêu cụ thể phù hợp, có tính khả thi cao.

Bốn là, phải nhận thức rõ trách nhiệm của tập thể cấp ủy, Ban Thường vụ cấp ủy trong quá trình xây dựng Báo cáo chính trị, tuyệt đối tránh việc khoán trắng công tác xây dựng Báo cáo chính trị cho Tiểu ban văn kiện đối với Đảng bộ Trường hoặc đồng chí Bí thư cấp ủy đối với các đảng bộ, chi bộ cơ sở, chi bộ trực thuộc, nhất là công tác xây dựng số liệu minh chứng phục vụ xây dựng Báo cáo chính trị.

Năm là, tăng cường hoạt động quản lý Nhà nước về công tác thống kê, lập biểu số liệu, tài liệu minh chứng phục vụ xây dựng Báo cáo chính trị; chủ động triển khai xây dựng hệ thống chỉ tiêu Đại hội để ban hành biểu mẫu số liệu  trên các lĩnh vực công tác đảm bảo thống nhất và liên thông.

Sáu là, đổi mới phương pháp nhằm phát huy tối đa ý kiến thảo luận, góp ý của các chuyên gia, các nhà khoa học, các đồng chí có kinh nghiệm, các đồng chí lãnh đạo hưu trí,… trong xây dựng Báo cáo chính trị. Tiểu ban văn kiện hoặc cấp ủy cơ sở phải có chương trình, lịch trình công tác rõ ràng, cụ thể, xác định từng mốc thời gian hoàn thành các nội dung Báo cáo chính trị; tăng cường bổ sung cán bộ có trình độ lý luận, nghiệp vụ, am hiểu các lĩnh vực công tác và có tinh thần trách nhiệm cao tham gia biên tập, xây dựng.

Với công tác chuẩn bị sớm, nghiêm túc, khoa học, cùng tinh thần trách nhiệm, nỗ lực, phấn đấu để vừa bảo đảm chất lượng công tác chuẩn bị Đại hội, vừa hoàn thành tốt nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên; tin rằng công tác xây dựng Báo cáo chính trị trình Đại hội cấp cơ sở và Đại hội đại biểu Đảng bộ Trường Đại học CSND lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2025 - 2030 sẽ hoàn thành đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng, hiệu quả theo yêu cầu đã đề ra; thực sự là kết tinh trí tuệ của Đảng bộ và cán bộ, đảng viên thuộc Đảng bộ Trường Đại học CSND./.

Thượng tá Huỳnh Quang Tự