Lực lượng Công an xã, thị trấn có vai trò, vị trí hết sức quan trọng, có ý nghĩa chiến lược trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự (ANTT) ở địa bàn cơ sở, ngay từ những ngày đầu của chính quyền cách mạng, Đảng và Nhà nước ta đã không ngừng quan tâm, chăm lo xây dựng lực lượng Công an xã ngày càng trưởng thành và lớn mạnh; trong đó, đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật tạo cơ sở pháp lý cho việc xây dựng, củng cố tổ chức và hoạt động của Công an xã. Trải qua từng thời kỳ, xã hội ngày càng phát triển thì công tác bảo vệ trật tự, an toàn xã hội cũng có nhiều thay đổi, cần có sự tham gia của cả hệ thống chính trị trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm, trong đó đóng vai trò nòng cốt là lực lượng Công an nhân dân, nhất là Công an cơ sở. Nhằm đảm bảo cho người dân thụ hưởng một xã hội an toàn, để lực lượng Công an các cấp có thể hoàn thành nhiệm vụ nặng nề đó, Bộ Công an đã ban hành Công văn số 3422/BCA-X01, ngày 25/12/2018 về việc bố trí Công an chính quy đảm nhiệm chức danh Công an xã và Thông tư số 09/2019/TT-BCA, ngày 11/4/2019 quy định việc điều động hạ sĩ quan, sĩ quan Công an nhân dân đảm nhiệm chức danh Công an xã.

Thực hiện chủ trương của Bộ Công an, ngày 27/12/2018, Công an tỉnh Bạc Liêu đã triển khai thực hiện Đề án 01/ĐA/CAT-PV01 về bố trí Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã trên địa bàn tỉnh. Là đơn vị đầu tiên của đồng bằng Sông Cửu Long và là đơn vị thứ hai của cả nước thực hiện Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã. Đến nay, 100% xã, thị trấn đã được bố trí Công an chính quy; trong đó, có 05/05 thị trấn được bố trí tổ chức Công an chính quy hoạt động mô hình Công an phường. Việc điều động, bố trí Công an chính quy về công tác tại các xã, thị trấn cơ bản đảm về số lượng và chất lượng theo tiêu chuẩn quy định. Mặc dù đời sống còn nhiều khó khăn, phương tiện làm việc thiếu thốn, biên chế còn mỏng so với yêu cầu, nhưng lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu với tinh thần quyết tâm cao độ đã nhanh chóng khắc phục những khó khăn ban đầu; ngay từ khi được điều động về công tác tại địa bàn xã, thị trấn, đã tích cực triển khai thực hiện các mặt công tác, đổi mới phương pháp làm việc theo phương châm “Công an tìm đến dân”, “gần dân, hiểu dân”, “lúc dân cần, lúc dân khó có Công an”.

Lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cùng cấp làm tốt công tác quản lý Nhà nước về ANTT, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, đấu tranh phòng, chống tội phạm bảo đảm ANTT ở cơ sở; qua đó, góp phần kiềm chế sự gia tăng tội phạm và tệ nạn xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội địa phương. Kể từ khi có lực lượng Công an chính quy về xã, tình hình hoạt động của các băng nhóm tội phạm giảm rõ rệt, các băng nhóm hầu hết bị triệt xóa, vô hiệu hóa không để manh nha hoạt động phức tạp, tạo được niềm tin và sự ủng hộ nhiệt tình của quần chúng nhân dân trong và ngoài tỉnh. Ngoài ra, Công an xã, thị trấn chính quy cũng đã thực hiện bài bản, bảo đảm đúng theo quy định của pháp luật trong công tác quản lý nhà nước về ANTT, tăng cường thực hiện công tác đăng ký, quản lý cư trú, đăng ký quản lý các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT... gắn liền với đẩy mạnh cải cách hành chính trên tinh thần phục vụ nhân dân. Công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương về bảo đảm ANTT không ngừng được nâng cao, gắn với việc xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng mới và duy trì hoạt động hơn 236 mô hình phòng, chống tội phạm; thông qua đó lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy đã căn cứ vào chương trình, kế hoạch của Công an cấp trên, thường xuyên bám sát địa bàn quản lý, luôn trọng dân, gần dân, lắng nghe tâm tự, giải quyết kịp thời nguyện vọng chính đáng của nhân dân, thực sự sống trong lòng dân và được nhân dân tin yêu, đồng tình, ủng hộ.

Công an xã Long Điền, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu đi tuần tra  (Nguồn: Cổng thông tin điện tử của Công an tỉnh Bạc Liêu)

Đặc biệt, trong triển khai thực hiện 02 Dự án cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Sản xuất, cấp, quản lý căn cước công dân có gắn chíp điện tử, với phương châm “Làm hết việc, không làm hết giờ” lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy đã cùng thu thập bổ sung hoàn thành tổng số 973.174 phiếu thu thập thông tin công dân (DC01) đạt 100%. Thực hiện các giải pháp làm sạch dữ liệu đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống”, kết quả 11.026 phiếu đầy đủ, chính xác thông tin, đạt tỷ lệ đến 99,8%. Không quản ngày đêm, tranh thủ từng giờ, từng phút, từng đồng chí Công an xã, thị trấn cùng với các lực lượng Công an nhân dân khác hoàn thành nhiệm vụ, qua đó đã giúp làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đạt 99,6%; công tác sản xuất, cấp căn cước công dân hoàn thành trước thời hạn và vượt chỉ tiêu Bộ Công an giao; góp công lớn để lực lượng Công an tỉnh Bạc Liêu được đề nghị tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì.

Chính những kết quả nói trên, có thể khẳng định việc bố trí Công an chính quy về công tác tại các xã, thị trấn là chủ trương hết sức đúng đắn, mang tầm nhìn chiến lược, lâu dài, hoàn toàn phù hợp với thực tiễn, mang lại những hiệu quả thiết thực trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần đảm bảo ANTT phục vụ đắc lực cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc bố trí Công an chính quy công tác tại các xã, thị trấn trên địa bàn cũng còn bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc cần sớm được tháo gỡ như:

Một là, công tác quy hoạch, tuyển chọn, bố trí sử dụng lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy ở mặt nào đó chưa mang tính ổn định lâu dài; việc trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ và phương tiện phục vụ cho các mặt công tác của lực lượng Công an xã, thị trấn hiện tại chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ được giao; các chế độ chính sách đối với lực lượng Công an xã còn thấp chưa tương xứng với khối lượng, tính chất công việc, yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự của Công an xã, thị trấn.

Hai là, một số Công an chính quy điều động về xã trình độ chuyên môn, năng lực, khả năng nắm bắt công việc phần nào còn hạn chế, đa số chưa qua đào tạo chuyên ngành Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội tại các trường Công an nhân dân; chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn tại địa bàn cơ sở, còn lúng túng trong xử lý các tình huống phức tạp có liên quan đến ANTT.

Ba là, tiến độ bàn giao đất xây dựng trụ sở Công an xã, thị trấn còn chậm do nhiều nguyên nhân; Công an các xã, thị trấn chưa có nơi làm việc độc lập, đa số sử dụng chung trụ sở với Ủy ban nhân dân xã cho nên điều kiện làm việc, sinh hoạt chưa bảo đảm, phần nào cũng ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ được giao của lực lượng này.

Bốn là, Bạc Liêu không còn lực lượng bán chuyên trách, đa số Công an xã, thị trấn chính quy Công an chính quy tăng cường về xã còn bỡ ngỡ, lúng túng, bị động trong giải quyết công việc nhất là công tác nắm địa bàn; quan hệ phối hợp với các ban ngành, đoàn thể chưa chặt.

Thời gian tới, cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và xu hướng đô thị hóa ngày càng nhanh chóng, tình hình hoạt động của các loại tội phạm, vi phạm pháp luật trên cả nước nói chung và trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu tiếp tục diễn biến khá phức tạp. Cùng với đó, là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, nhất công nghệ thông tin và cuộc cách mạng 4.0, hướng tới chuyển đổi số quốc gia, tác động sâu rộng, bao trùm lên tất cả các ngành, các lĩnh vực kinh tế - xã hội, góp phần tăng năng suất lao động, chuyển đổi mô hình hoạt động, kinh doanh theo hướng đổi mới sáng tạo, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia. Hiện nay, Bộ Công an cùng với các Bộ, ngành đang nỗ lực quyết tâm lớn để thực hiện hiệu quả chuyển đổi số quốc gia. Để làm được điều này, phải có sự chung tay của tất cả các lực lượng Công an nhân dân, mà chủ công và đóng vai trò quan trọng là lực lượng Công an xã, thị trấn.

Lễ bàn giao phương tiện ô tô tải chuyên dùng cho lực lượng Công an xã, thị trấn tỉnh Bạc Liêu đợt 1 năm 2023 phục vụ công tác chiến đấu, đảm bảo an ninh, trật tự

(Nguồn: Cổng thông tin điện tử Bộ Công an)

Chính vì vậy, cần tiếp tục xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy toàn quốc nói chung và trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và cán bộ, nhất là nâng cao kỹ năng, chất lượng các mặt công tác của lực lượng này để đủ sức nắm chắc tình hình, bám sát cơ sở thực hiện hiệu quả nhiệm vụ bảo đảm ANTT ở địa phương, phục vụ tốt cho việc ổn định, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà, trong đó, tập trung thực hiện một số nội dung trọng tâm, như sau:

Thứ nhất, tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo đức cách mạng cho lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy, kết hợp việc nâng cao chất lượng việc Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; 6 điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân, Cuộc vận động “Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”... để tiếp tục nâng cao nhận thức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tác phong, lề lối làm việc, trách nhiệm, thái độ và văn hóa ứng xử của cán bộ, Công an viên, góp phần xây dựng lực lượng này vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thứ hai, tiếp tục tranh thủ sự ủng hộ, quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp trong việc xây dựng và phát triển lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy trong sạch, vững mạnh, tập trung các nguồn lực đầu tư trang bị cơ sở vật chất, công cụ hỗ trợ, phương tiện làm việc đảm bảo cho lực lượng thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.

Thứ ba, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của Công an cấp trên, nhất là các đơn vị chuyên môn trong công tác hướng dẫn cho lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, chủ động nắm tình hình một cách đầy đủ nhiều lĩnh vực trên địa bàn để tham mưu với cấp ủy, chính quyền cùng cấp có các chủ trương, kế hoạch, biện pháp bảo đảm ANTT hiệu quả.

Thứ tư, tổ chức triển khai, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Thông tư số 24/2022/TT-BCA, ngày 19/5/2022 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về biểu mẫu công tác của Cảnh sát khu vực, Thông tư số 25/2022/TT-BCA, ngày 19/5/2022 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về Cảnh sát khu vực và các văn bản hướng dẫn, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của lãnh đạo và cán bộ, chiến sĩ Công an các cấp, đặc biệt là cán bộ thực hiện công tác Cảnh sát khu vực của Công an xã, thị trấn. Thường xuyên rà soát, đánh giá thực trạng đội ngũ Công an xã, thị trấn chính quy hiện có để kịp thời đề ra các nhiệm vụ, giải pháp nâng cao chất lượng, xây dựng lực lượng này toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức, cán bộ, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp, đảm bảo cơ chế lãnh đạo, chỉ huy, phân công, phân cấp, cơ sở vật chất, hậu cần, kỹ thuật... đủ sức giải quyết các vấn đề về ANTT ngay từ đầu và tại cơ sở.

Thứ năm, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn về vị trí, vai trò, tầm quan trọng và ý nghĩa chiến lược của việc xây dựng, củng cố lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo ANTT; coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, địa phương.

Thứ sáu, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung thực hiện việc nâng mức phụ cấp cho lực lượng Công an xã ngang bằng với Công an phường, thị trấn, đảm bảo các chế độ chính sách đãi ngộ. Ưu tiên trong công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ đối với lực lượng Công an xã, thị trấn; tiến hành lựa chọn những đồng chí có năng lực, phẩm chất đạo đức để tạo nguồn để bố trí về công tác tại các xã, thị trấn. Thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho lực lượng này để đảm bảo từng đồng chí đều có phẩm chất đạo đức, ý thức trách nhiệm trong công tác, gắn bó gần gũi với nhân dân, nắm vững quy định của pháp luật về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Công an xã, thị trấn.

Thứ bảy, quan tâm thực hiện tốt công tác thi đua, khen thưởng; kịp thời biểu dương, khen thưởng những cá nhân, tập thể Công an xã, thị trấn tiêu biểu, có nhiều thành tích, đóng góp xứng đáng vào công tác đảm bảo ANTT ở cơ sở, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để lực lượng này yên tâm công tác, nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ được giao; đồng thời, có hình thức xử lý nghiêm những đồng chí có biểu hiện tham nhũng, tiêu cực, thiếu tinh thần trách nhiệm, thái độ ứng xử không tốt với nhân dân./.