Công an nhân dân (CAND) là một lực lượng vũ trang trọng yếu, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân; là lực lượng nòng cốt, xung kích trong sự nghiệp bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. 

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng tiến hành sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, kể từ khi ra đời cho đến nay, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chăm lo xây dựng lực lượng CAND vững mạnh, toàn diện, tạo tiền đề, điều kiện cơ bản, quan trọng để lực lượng CAND thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Nhân dân, bảo vệ Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, xứng đáng với vị trí, vai trò đặc biệt như Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “Công an của ta là CAND, vì Nhân dân mà phục vụ và dựa vào Nhân dân mà làm việc”, là “vũ khí sắc bén”, “là trụ cột của Đảng”.

Ra đời trong bão táp của cuộc cách mạng đấu tranh giành độc lập tự do cho Tổ quốc; xuất thân từ nhân dân, vì nhân dân mà phục vụ, dựa vào nhân dân để chiến đấu và xây dựng lực lượng; lớn lên từ tiền thân các đội tự vệ như Đội Xích vệ, Tự vệ Đỏ trong phong trào Xô - viết Nghệ - Tĩnh (1930 - 1931). Đến mùa thu năm 1945, khi chiến tranh thế giới thứ hai diễn biến có nhiều thuận lợi cho Cách mạng Việt Nam. Hồng Quân Liên Xô và đồng minh tiến công tiêu diệt phát xít Đức. Ngày 9/8/1945, Liên Xô tuyên chiến với phát xít Nhật, ngày 10/8/1945, Nhật chấp nhận đầu hàng mà các nước đồng minh đưa ra tại Hội nghị Pốt-xđam. Ở Đông Dương, bộ máy thống trị của Nhật và thế lực Trần Trọng Kim tê liệt, tan rã. Đại bộ phận các thế lực phản cách mạng hoảng sợ và hoang mang cực độ. Đó là điều kiện cho cuộc tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời, tổ chức bộ máy đầu tiên của lực lượng CAND cũng đã được hình thành.

Ngay sau đó, lực lượng Công an Việt Nam đã bước ngay vào cuộc chiến đấu trường kỳ, quyết liệt, cam go với các kẻ thù của giai cấp, kẻ thù của dân tộc. Để bảo vệ thành quả cách mạng vừa giành được, bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ, lực lượng Công an đã triển khai lực lượng, liên tục tổ chức điều tra, khám phá, trấn áp các tổ chức phản cách mạng, phản động và bọn tội phạm hình sự, trực tiếp làm nhiệm vụ bảo vệ chính quyền cách mạng vừa thành lập ở cả 3 miền Bắc - Trung - Nam. 

Một trong những chiến công tiêu biểu của Công an Việt Nam trong giai đoạn này là khám phá vụ án số 7 phố Ôn Như Hầu, kịp thời trấn áp, phá thành công và đưa ra ánh sáng âm mưu nham hiểm của bọn phản động Quốc dân đảng câu kết với thực dân Pháp hòng lật đổ chính quyền cách mạng non trẻ dự định tổ chức vào ngày 14/7/1946.

 Ở vùng địch tạm chiếm, cuộc chiến đấu của lực lượng CAND không kém phần quyết liệt, những chiến công đánh đồn, phá tề, trừ gian ngay trong lòng địch đã góp phần làm tan rã bộ máy của ngụy quyền tay sai, làm thất bại chính sách “dùng người Việt trị người Việt” của thực dân Pháp, trong đó phải kể đến gương chiến đấu hy sinh của các đồng chí: Lê Bìng, Bùi Thị Cúc, Võ Thị Sáu, Nguyễn Thị Lợi… Đặc biệt, lực lượng CAND đã đóng góp quan trọng, chiến lược cùng toàn Đảng, toàn dân làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi hoàn toàn.

Bước sang giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, đất nước ta tạm thời bị chia cắt làm hai miền với hai nhiệm vụ chiến lược khác nhau. Lực lượng CAND đã chủ động tích cực trên các mặt công tác và chiến đấu lập nên những chiến công xuất sắc trên cả chiến trường miền Nam và bảo vệ hậu phương miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Tại miền Bắc, lực lượng CAND đã vận dụng nhiều hình thức, biện pháp đấu tranh phong phú, phát động rộng rãi, mạnh mẽ phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc; phòng ngừa, phát hiện và dập tắt kịp thời các tổ chức gián điệp cài lại, phát hiện, bắt giữ hàng trăm toán gồm hàng ngàn tên gián điệp biệt kích và trấn áp kịp thời các tổ chức phản động nhen nhóm; làm thất bại chiến tranh tâm lý, chiến tranh phá hoại của địch… Trên chiến trường miền Nam, trong quá trình chiến đấu các lực lượng An ninh miền Nam đã phát huy cao độ tinh thần chủ động, tích cực, tự chủ, tự cường dựa chắc vào quần chúng nhân dân, phối hợp chặt chẽ với phong trào quần chúng và các lực lượng vũ trang cách mạng miền Nam liên tục tiến công địch trên khắp các mặt trận cả vùng rừng núi, nông thôn và đô thị; tổ chức diệt ác, phá kìm, phá các khu dồn dân, lập ấp chiến lược, đập tan các kế hoạch lập ấp chiến lược, càn quét “tìm diệt, bình định” của địch… Đặc biệt, lực lượng An ninh miền Nam cùng quân và dân miền Nam đồng loạt tiến công và đánh thắng địch trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968, cuộc tiến công chiến lược năm 1972 và đỉnh cao là Đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Ảnh minh họa (Nguồn: chinhphu.vn)

Sau ngày 30/4/1975, đất nước được thống nhất cùng đi lên Chủ nghĩa xã hội, lực lượng CAND cả nước thống nhất và tiếp tục bước vào trận chiến đấu mới, không kém phần gian khổ, hy sinh và đầy khó khăn, phức tạp. Phát huy truyền thống vẻ vang, và để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới, CAND đã nhanh chóng thống nhất về tổ chức, tăng cường biên chế và củng cố về mọi mặt, triển khai đồng bộ, toàn diện các mặt công tác công an trong phạm vi cả nước, thực hiện nhiệm vụ chính trị mới do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tập trung, thống nhất của Đảng, phối hợp chặt chẽ với Quân đội nhân dân và các cấp, các ngành, lực lượng CAND đã tích cực tham gia xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng ở vùng mới giải phóng, tổ chức quản lý, cải tạo binh lính, nhân viên của chế độ cũ, truy quét tàn quân địch... Chiến công điển hình, có ý nghĩa chính trị - xã hội rất to lớn của lực lượng CAND thời kỳ này là thành công của chuyên án CM12, ĐN10 đập tan hoàn toàn âm mưu và hoạt động của tổ chức phản cách mạng “Mặt trận thống nhất các lực lượng yêu nước giải phóng Việt Nam” do Lê Quốc Túy và Mai Văn Hạnh cầm đầu, được các thế lực thù địch, phản động quốc tế hỗ trợ và tiếp sức hòng lật đổ chính quyền Nhân dân…

Đất nước bước vào giai đoạn ổn định và phát triển, sau 38 năm đổi mới, lực lượng CAND đã và vẫn luôn chủ động nắm chắc tình hình, không để bị động, bất ngờ; thực hiện tốt chức năng tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước, Chính phủ về nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, các chủ trương, chính sách đối ngoại của Việt Nam với các nước lớn, các địa bàn chiến lược, ứng xử linh hoạt trước các sự kiện trong quan hệ đối ngoại và phòng, chống dịch Covid-19. Bảo vệ tuyệt đối an toàn hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội, đối ngoại quan trọng, các mục tiêu, công trình trọng điểm. Nhanh chóng, kịp thời tham mưu cho Đảng và Nhà nước chủ động ứng phó với những tình hình chính trị - xã hội biến động, phức tạp, tham mưu những vấn đề cơ bản, chiến lược trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, đối ngoại và an ninh, trật tự (ANTT).

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người chiến sĩ Công an luôn sẵn sàng nhận nhiệm vụ, chấp nhận hy sinh, gian khổ, tận tụy hết lòng, hết sức phục vụ Đảng, phục vụ Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Phát huy vai trò nòng cốt trong bảo đảm ANTT, chủ động phòng ngừa, đẩy lùi từ sớm, từ xa các thách thức, mối đe dọa, bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia; bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước. Công tác phòng, chống tội phạm đạt và vượt các chỉ tiêu đề ra, kiềm chế, kéo giảm tội phạm, kịp thời xử lý có hiệu quả các vấn đề phức tạp nổi lên, không để bị động, bất ngờ; xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc đạt được nhiều kết quả quan trọng... Thời gian qua, Bộ Công an đã lập nhiều chiến công trong đấu tranh, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần làm trong sạch bộ máy và giữ kỷ cương, phép nước; kết hợp chặt chẽ giữa tích cực phòng ngừa với chủ động phát hiện, điều tra làm rõ để xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật. Những kết quả, thành tích đó đã đóng góp rất quan trọng vào việc trong xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh, bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc của Nhân dân, củng cố và nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Xuyên suốt 79 năm lịch sử vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu, lực lượng Công an nhân dân luôn kiên định lập trường cách mạnh, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân, không quản ngại khó khăn, gian khổ, sẵn sàng hy sinh tính mạng để bảo vệ Đảng, Nhà nước và nhân dân, “còn Đảng thì còn mình”, xứng đáng là lực lượng vũ trang trọng yếu, tin cậy, “thanh bảo kiếm” sắc bén của Đảng, của chế độ. Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân luôn ghi nhớ, khắc sâu trong tim về hoài bão, lý tưởng cao đẹp “thức cho dân ngủ ngon, gác cho dân vui chơi”, “lấy hạnh phúc của nhân dân làm niềm vui của mình”, “danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất”.

Nhìn lại chặng đường lịch sử đã đi qua, mỗi cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân càng thêm vinh dự, tự hào về truyền thống anh hùng vẻ vang của mình. Đồng thời, thấy rõ trách nhiệm lớn lao trong việc kế thừa và phát huy truyền thống của lớp thế hệ cha, anh đi trước, từ đó xác định cho mình nhận thức và hành động đúng đắn, không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ nghiệp vụ, kiến thức pháp luật, năng lực công tác, quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Với những chiến công, thành tích đã đạt được, lực lượng CAND Việt Nam luôn tự hào với truyền thống 79 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành.

Huyền Anh - Đại Dương

Giảng viên khoa NVCB