Luật Căn cước quy định rõ, thẻ CCCD đã được cấp trước ngày 1-7-2024 sẽ có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ. Như vậy, người dân có thể yên tâm rằng, nếu đã có thẻ CCCD gắn chíp (và vẫn còn hạn sử dụng) thì không cần phải đổi sang thẻ căn cước.

1. Trường hợp nào bắt buộc phải thực hiện cấp, đổi thẻ căn cước?

Trường hợp bắt buộc phải thực hiện cấp, đổi thẻ căn cước theo Luật Căn cước năm 2023 gồm:

- Công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.

- Thẻ CCCD gắn chíp hết hạn sử dụng (thời hạn in trên mặt trước, góc dưới cùng bên trái của thẻ) thì sau ngày 1-7-2024 phải đổi sang thẻ căn cước.

- Luật Căn cước năm 2023 quy định, các loại chứng minh nhân dân còn thời hạn sử dụng sẽ có giá trị đến hết ngày 31-12-2024. Sau thời điểm này, người dân bắt buộc phải đổi chứng minh nhân dân sang thẻ căn cước.

Ảnh minh hoạ (Nguồn: internet)

2. Người dân có thể làm thủ tục cấp thẻ căn cước theo nhu cầu hay không?

- Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước lần đầu, thông qua người đại diện.

Đây là quy định mới tại Luật Căn cước năm 2023 so với Luật CCCD năm 2014, nhằm mở rộng đối tượng được cấp thẻ căn cước.

Ngoài ra, các trường hợp có thể làm thủ tục cấp thẻ căn cước theo nhu cầu như: công dân đã có thẻ CCCD gắn chíp nhưng muốn đổi sang thẻ căn cước vẫn sẽ được cấp. Công dân có thay đổi thông tin về bản thân, thông tin về cư trú và khi số định danh cá nhân được xác lập lại sẽ cần đi thực hiện đổi sang thẻ căn cước.

Khoản 2, Điều 24 Luật Căn cước năm 2023 quy định, các trường hợp cấp lại thẻ căn cước bao gồm: bị mất thẻ căn cước hoặc thẻ căn cước bị hư hỏng không sử dụng được, trừ trường hợp quy định tại Điều 21 của luật này; được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của pháp luật về quốc tịch Việt Nam.

Khi người dân đến làm thẻ căn cước mới, đến cấp đổi lại thẻ căn cước theo nhu cầu thì cơ quan quản lý sẽ thu thập thông tin thêm về dữ liệu mống mắt bằng thiết bị chuyên dụng để làm giàu dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cơ sở dữ liệu căn cước, tại Điều 23 Luật Căn cước năm 2023 quy định trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước.

3. Trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước cho người từ đủ 14 tuổi trở lên được thực hiện ra sao?

- Đối với công dân đủ 14 tuổi trở lên, trình tự cấp thẻ sẽ thực hiện theo 6 bước:

Bước 1: Người tiếp nhận kiểm tra, đối chiếu thông tin của người cần cấp thẻ căn cước từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành để xác định chính xác người cần cấp thẻ căn cước; trường hợp chưa có thông tin của người cần cấp thẻ căn cước trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì phải thực hiện thủ tục cập nhật, điều chỉnh thông tin vào cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 10 của Luật Căn cước năm 2023.

Bước 2: Người tiếp nhận thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học gồm: ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt của người cần cấp thẻ căn cước.
Bước 3: Người cần cấp thẻ căn cước kiểm tra, ký vào phiếu thu nhận thông tin căn cước.

Bước 4: Người tiếp nhận cấp giấy hẹn trả thẻ căn cước.

Bước 5: Trả thẻ căn cước theo địa điểm ghi trong giấy hẹn; trường hợp người cần cấp thẻ căn cước có yêu cầu trả thẻ căn cước tại địa điểm khác thì cơ quan quản lý căn cước trả thẻ căn cước tại địa điểm theo yêu cầu và người cần cấp thẻ căn cước phải trả phí dịch vụ chuyển phát.

4. Còn đối với trẻ em dưới 6 đến dưới 14 tuổi, thủ tục cấp căn cước được thực hiện như thế nào?

- Trường hợp trẻ dưới 6 tuổi chưa đăng ký khai sinh sẽ được thực hiện liên thông với thủ tục đăng ký khai sinh trên Cổng dịch vụ công/ứng dụng định danh quốc gia VNeID/trực tiếp tại cơ quan quản lý căn cước. Đối tượng này, công dân sẽ không phải thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học.

Trường hợp trẻ em từ đủ 6 tuổi đến dưới 14 tuổi:

- Đối tượng này đến trực tiếp cơ quan quản lý căn cước cùng với người đại diện hợp pháp để thực hiện các thủ tục thu nhận thông tin nhận dạng và thông tin sinh trắc học.

- Việc thực hiện thủ tục do người đại diện hợp pháp thực hiện.

- Thời hạn giải quyết: 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ theo Điều 26 Luật Căn cước năm 2023.

Người dân liên hệ ở đâu để làm thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước?

- Đội Quản lý hành chính về trật tự xã hội công an các huyện, thành phố và Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh chịu trách nhiệm quản lý căn cước của Công an tỉnh nơi công dân cư trú làm nhiệm vụ tiếp nhận thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước.

- Trong trường hợp cần thiết, cơ quan quản lý căn cước quy định tại khoản 1 và khoản 2, Điều 27 Luật Căn cước năm 2023 tổ chức làm thủ tục cấp thẻ căn cước tại xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị hoặc tại chỗ ở của công dân...

Cao Hà (Tổng hợp)